Survol de cinq décisions en matière de noms de domaine en 2013
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
SURVOLDECINQDÉCISIONSD’INTÉRÊTENMATIÈREDENOMSDE
DOMAINEEN2013
MARCELNAUD*
ROBIC,
S.E.N.C.R.L.
A
VOCATSETAGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
Introduction
1.americangirl.ca:AmericanGirl,LLCcG.L.P.,CIRA-00216
2.americangirl.ca,prise2:AmericanGirl,LLCcGeraldineLavernePage,CIRA-
00239
3.designfirst.ca:DesignFirstKitchen&BathInteriorsInccStoneBeachDesign
Inc(Design1stInc.),CIRA-00235
4.bagbalm.ca:Dr.A.C.DanielsCoLtdc9097-2340QuebecInc,CIRA-00216
5.facebok.pw:FacebookInccRadoslav,NAFFA1308001515825
Quefaut-ilretenir?
Introduction
Malgréqu’ilsoitrelativementpeupopuleux,leCanadafiguretoujoursen2013au
cinquièmerangdespaysoùsetrouveleplusgrandnombred’intimésdansdes
procéduresenarbitragedevantleCentred’arbitrageetdemédiationde
l’Organisationmondialedelapropriétéintellectuelleconcernantdesnomsde
domainedetypegénérique(.com,.netet.org.etc.)1
,derrièrelesÉtats-Unis,la
Chine,leRoyaume-Unietl’Espagne,maisdevantdespaystelsquelaFrance,
l’Inde,laRussieetl’Allemagne.
Pourtant,danslecasdesnomsdedomainedetype.ca,seulement30décisions
baséessurlaPolitiquedel’AutoritécanadiennepourlesenregistrementsInternet
enmatièrederèglementdesdifférends(«PRD»)ontétérenduesen2013,etce,
malgrélesmodificationsàcettePolitiquequisontenvigueurdepuisle22août2011
etquifontensorte,entreautres,quelescirconstancesdemauvaisefoinesontplus
définieslimitativement.Decenombre,24plaintesontdonnélieuàuneordonnance
detransfertet15ontétérenduessansréponsedestitulairesdesnomsencause.
©CIPS,2014.*Avocatetagentdemarquesdecommerce,deROBIC,S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaire
d’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce.Publié(mai2014),25:6Cahiersde
propriétéintellectuelle(évaluationàdoubleanonymat).Publication435.
1WIPODomainNameDisputeResolutionStatistics,Respondentcountryfiling(Ranking)
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
2
Lesdeuxcentresd’arbitrageaccréditésparl’Autoritécanadiennepourles
enregistrementsInternetsesontpartagélesdossiersàpeuprèségalement,avec
16dossierstraitésparleBritishColumbiaInternationalCommercialArbitration
Centre(BCICAC)et14dossierstraitésparResolutionCanada.
Commenousl’avonsdéjàsoulignédanslepassé2
,cesstatistiquesconstituentun
signequelaPRDnerépondpasencoreadéquatementauxconflitsquecetypede
recoursvisehabituellementàrésoudre.D’aucunssouligneronttoutefoisque
l’absencedefléchissementdanslenombrededossiersd’arbitrageenmatièrede
nomdedomaineengénéral,toustypesconfondus,donneàpenserquemalgréla
disponibilitéd’unmoyenrelativementpeucoûteuxetefficacepourrécupérerdes
nomsdedomainepararbitrage,celanesuffitpaspourenrayerlesactivitésde
cybersquattage.
AprèsunrappeldesprincipesdelaPRD,nousnousintéresseronsàquelquescas
atypiquesdetramesfactuellesetdedécisionsenmatièredenomdedomaineau
niveaudu.ca.Cependant,nousnouspencheronségalementsurlapremière
décisionrendueenvertudusystèmed’UniformRapidSuspension(«URS»),une
nouvelleprocédured’arbitrageplusexpéditivequel’UniformDomain-NameDispute-
ResolutionPolicy(«UDRP»)etquinepermetpasletransfertd’unnom,maissa
suspension.
Politiquedel’ACEIenmatièrederèglementdesdifférends
AutermedeprocéduresentreprisesenvertudelaPRD,unepartieplaignantepeut
obtenird’uncomité,formédetroisarbitres(oud’unseulenl’absencederéponsedu
titulaire),uneordonnancevisantletransfertdesnomsdedomaineencause
détenusparuntitulaire.
Selonl’article4.1PRD,pourobtenirgaindecausedanslecadredelaprocédure,la
plaignantedoit:a)prouverselonlaprépondérancedesprobabilitésquelenomdedomaine
.cadutitulaireestsemblableaupointdecréerdelaconfusionavecune
marqueàl’égarddelaquelleleplaignantavaitdesdroitsavantladate
d’enregistrementdunomdedomaineetcontinued’avoircesdroits;
b)prouverselonlaprépondérancedesprobabilitésqueletitulairea
enregistrélenomdedomainedemauvaisefoiausensdel’article3.5
PRD;ou
c)fournirdesélémentsdepreuveselonlesquelsletitulairen’aaucunintérêt
légitimedanslenomdedomaineausensdel’article3.4.PRD.
2Voir«Survoldecinqdécisionsd’intérêtenmatièredenomsdedomaineen2010»,(2011),23:2
Cahiersdepropriétéintellectuelle923.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
3
Selonl’article3.7PRD,untitulaireseraconsidéréavoirenregistréunnomde
domainedemauvaisefoinotammentdansl’uneoul’autredessituationssuivantes:
a)letitulaireaenregistrélenomdedomaineouacquisl’enregistrement
principalementdanslebutdelevendre,delelouer,deleconcédersous
licenceoudeletransférerd’uneautrefaçonauplaignant,àune
personneayantoctroyéunelicenceàcelui-ciouàunepersonneà
laquellecelui-ciaoctroyéunelicenceàl’égarddelamarque,ouencoreà
unconcurrentduplaignant,decedonneurdelicenceoudecetitulairede
licence,pourunecontrepartiedevaleursupérieureauxfraisqu’ila
réellementengagéspourl’enregistrementdunomdedomaineou
l’acquisitiondel’enregistrement;
b)letitulaireaenregistrélenomdedomaineouacquisl’enregistrementafin
d’empêcherleplaignantoulapersonnedequicelui-citientouàlaquelle
ilaoctroyéunelicenceàl’égarddelamarqued’enregistrerlamarque
commenomdedomaine,danslamesureoùils’estlivré,seuloude
concertavecuneouplusieursautrespersonnes,àl’enregistrementde
nomsdedomaineafind’empêcherdespersonnesquiontdesdroitsà
l’égarddemarquesd’enregistrercesmarquescommenomsdedomaine;
c)letitulaireaenregistrélenomdedomaineouacquisl’enregistrement
principalementpournuireàl’entrepriseduplaignantoudelapersonnede
quicelui-citientouàlaquelleilaoctroyéunelicenceàl’égarddela
marque,dontilestunconcurrent;ou
d)letitulaireaintentionnellementtentéd’attirer,afind’entirerunbénéfice
commercial,lesutilisateursd’Internetsursonsitewebouàtoutautre
endroitducyberespaceencréantunrisquedeconfusionaveclamarque
duplaignantquantàl’origine,auparrainage,àl’approbationdusiteweb
dutitulaire,detoutautreendroitducyberespaceoud’unproduitou
serviceoffertparl’intermédiairedeceux-ci,ouquantàl’existenced’un
lienavecuntelsiteouendroit.
Letitulaireaunintérêtlégitimedansunnomdedomainenotammentsil’uneou
l’autredessituationssuivantesexisteavantqueletitulairenereçoiveunavisdu
plaignant:a)lenomdedomaineétaitunemarqueetila,debonnefoi,employéla
marqueetavaitdesdroitsàl’égarddecelle-ci;
b)ila,debonnefoi,enregistrélenomdedomaineauCanadaenliaison
avecdesmarchandises,desservicesouuneentrepriseetlenomde
domainedécritclairementdanscepays,enlangueanglaiseoufrançaise:
i)lanatureoulaqualitédecesmarchandises,servicesouentreprise;ii)
lesconditionsdanslesquelleslesmarchandisesontétéproduites,les
servicesontétéfournisoul’entrepriseaétéexploitée,oulespersonnes
quiontparticipéàcesactivités;etiii)lelieud’originedeces
marchandises,servicesouentreprise;
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
4
c)ila,debonnefoi,enregistrélenomdedomaineauCanadaenliaison
avecdesmarchandises,desservicesouuneentrepriseetlenomde
domaineestcomprisauCanadacommeétantleurnomgénérique,dans
unelangue,quellequ’ellesoit;
d)ila,debonnefoi,employélenomdedomaineauCanadaenliaisonavec
uneactiviténoncommerciale,ycomprisdansunecritique,uncompte
renduoulacommunicationdenouvelles;
e)lenomdedomainecomprendladénominationsocialedutitulaireouaété
unnom,unnomdefamilleouuneautrementionsouslequelletitulairea
étéconnu;ou
f)lenomdedomainecorrespondaitaunomgéographiquedel’endroitoùle
titulaireexerçaitsesactivitésnoncommercialesoudel’endroitoùse
trouvaitsonétablissement.
Examinonsàprésentquelquesdécisionsdécoulantdel’applicationdelaPRD
renduesaucoursdel’annéeetquiontretenunotreattention.
1.americangirl.ca:AmericanGirl,LLCcG.L.P.,CIRA-00216
Faitplutôtinusité,deuxdécisionsdanslamêmeannéevisantlemêmenomde
domaineentrelesmêmespartiespourlesmêmesfaitsdonnentlieuàdes
conclusionsdiamétralementopposées.
Lapremièredecesdeuxaffairesestl’unedespeufréquentesoùunedécision
renduesanscomparutionnireprésentationsdelapartdutitulairedonnetortau
plaignant.Laplaignanteaproduitsaplaintesansidentifierletitulairedunomde
domaine,alléguantquelesdonnéesWHOISàcesujetn’étaientpaspubliquement
disponibles.Laplaignanten’apasnonplusindiquésielleavaittentédeconnaître
l’identitédutitulaireaumoyenduformulairedel’ACEIpermettantladivulgationde
cetteinformationpréalablementàlaproductiond’uneplainte.L’arbitrerelèvequela
plaignanten’apascherchéàamendersaplainteaprèsquelecentred’arbitragelui
eutdévoilél’identitédutitulaire,alorsquelesrèglesleluipermettaient.L’arbitrea
ensuiteinvitélesdeuxpartiesàluisoumettredesreprésentationsadditionnelles
relativementàlaquestiondel’intérêtlégitimeounondutitulairedunomde
domaine.Laplaignanteasoumisdesreprésentationsadditionnellestandisquele
titulaires’estabstenuderépondre,tantàcettedemandedel’arbitrequ’àlaplainte.
Enl’absencedecomparutionetdereprésentationsdutitulaire,l’arbitredemeure
tenuderendreunedécisionenapplicationdesprincipesdel’URDP;autrementdit,
laplaignanten’apasautomatiquementgaindecauseenl’absencedecomparution
dutitulaire.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
5
Laplaignanteestuneentreprisedemarketingetdeventedepoupées,autresjouets
etarticlesconnexessouslamarqueAMERICANGIRL.AuCanada,elleest
propriétairedesmarquesdecommercedéposéesAMERICANGIRL(enregistréele
22juin2000)etAMERICANGIRLGEAR(enregistréele4mars1999).
Lenomdedomainequantàlui,enregistréle18octobre2004,conduitàunsiteweb
quifournitdeslistesdelienspublicitairesmenantàdessiteswebdetiersoffrant
despoupéesetarticlesconnexes,ycomprisdessiteswebexploitéspardes
concurrentsdelaplaignante.Lesitecontientégalementunavisàl’effetquelenom
dedomainesoitàvendreparlebiaisdedomainnamesales.com,quisollicitedes
offresd’achatdunomdedomaine.
Danssesmotifs,l’arbitreindiquequel’élémentdécisifquantàl’issuedecetteaffaire
consisteàsavoirsilaplaignanteafourniounondesélémentsdepreuveselon
lesquelsletitulairen’aaucunintérêtlégitimedanslenomdedomaineausensde
l’article3.4.PRD.Ilrappelle,àjustetitre,quelecritèredel’intérêtlégitimeetcelui
delamauvaisefoisontdistinctsl’undel’autreàtelpointqu’unnomdedomainene
devraitpasfairel’objetd’uneordonnancedetransfertenvertudelaPRDsile
titulairel’aenregistrédemauvaisefoi,maisqu’iln’existeaucunepreuved’absence
d’intérêtlégitimeouencorequ’ilexistedespreuvesd’intérêtlégitime.
Lefardeaud’unplaignantencequiconcernelecritèredel’intérêtlégitimeestléger,
étantdonnéquelesélémentspermettantdedémontrerl’existenced’unintérêt
légitimerelèventengénéraldelaconnaissancedutitulaire.Iln’endemeurepas
moinsqu’ilexistebeletbienpourleplaignantunfardeaudepreuveàl’égarddece
critère.
Danscetteaffaire,enexaminantchacunedesreprésentationseffectuéesparla
plaignanteconcernantlecritèredel’intérêtlégitime,l’arbitrerelèvelefaitquecelles
relativesauxalinéasa),b),c)etd)dececritèretraitentplutôtdelamauvaisefoi
dansl’enregistrementetdel’utilisationdunomdedomaine,tandisquecellesayant
traitauxalinéase)etf)nesontsoutenuesparaucunélémentdepreuve.Au
surplus,cesreprésentationsontétéfaitesalorsquelaplaignanteignoraitmême
l’identitédutitulaire,cequ’elleareconnuexpressémentdanssesreprésentations.
Danslescirconstances,l’arbitreaconcluquelesreprésentationsdelaplaignante
relativesaucritèredel’intérêtlégitimen’étaientriend’autrequedesallégationsnon
étayéespardelapreuveetquelesreprésentationsadditionnellesdelaplaignante
produitessuiteàlademandedel’arbitren’ontpaspermisderemédieràcette
déficience,puisqu’ellesneconsistaientqu’endesaffirmationsselonlesquellesle
dévoilementdel’identitédutitulaireparlecentred’arbitragenechangerienaux
représentationsdelaplaignante.
Parconséquent,l’arbitreaindiquén’avoird’autrechoixquederejeterlaplainteet
refuserletransfertdunomdedomaine.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
6
Retenonsdecettedécisionqu’enpréparantundossierdeplainte,ilimportede
s’assurerd’êtreenmesurederépondreensubstanceàtouslescritèresdelaPRD.
Cefaisant,ilestopportun–voirenécessaire–dedisposerderenseignementsà
proposdutitulairedunomdedomaineavantdeproduirelaplainte,ets’abstenir
danscelle-cid’incluredesallégationsquinepeuventêtreétayéespardeséléments
depreuve.Pourlesprocureursquiagissentaunomdepropriétairesdemarquesde
commerce,celapourraitleuréviterl’embarrasd’avoiràexpliqueràleursclients
qu’uneplaintemieuxpréparéeauraitvraisemblablementpuaboutiràunedécision
favorableauxconclusionsrecherchées.Pourlespropriétairesdemarques,une
plaintemieuxpréparéefaitensortequ’onminimiselesinconvénientsdécoulantde
lanécessitédedevoirpréparer,produireetattendrel’issued’unenouvelleplainte
quirépondraitauxfaiblessesdelapremière,lorsquecelaseraitpossible.
2.americangirl.ca,prise2:AmericanGirl,LLCcGeraldineLavernePage,
CIRA-00239
Cettedeuxièmeaffaire,traitéedanslamêmeannéequelapremière,visaitlemême
nomdedomaineentrelesmêmespartiespourlesmêmesfaits.Elleamalgrétout
pudonnerlieuàunedécisioncontraireàcelleprécédemmentrendue.
Laplaignantefaitréférenceàdeuxdécisionsantérieuresausoutiendel’idéequ’une
partieplaignantepuisseproduireunesecondeplainteconcernantunnomde
domainelorsquelapremièreplainteaétérejetée.
Danslecasdel’affaireBowring
&CoIncvEricMaddeaux,CIRA-00116,lecomité
énoncequ’iln’yavaitriendanslapolitiqueinterdisantunedeuxièmeplainte,surtout
lorsqueladécisionrelativeàlapremièren’apastirédeconclusionsurtousles
critères,bienqu’ilpuisseyavoirdessituationsoùunedeuxièmeplaintenesoitpas
considéréecommelorsqu’elleestproduitepourharcelerouintimideruntitulaire.
Danslecasdel’affaireExciteGroup,IncvZuckerInternationalMarketingInc,
CIRA-0176,lecomitéénonceluiaussiqueriendanslaPRDn’interditune
deuxièmeplainte,etqueriendel’autoriseexpressémentnonplus.Del’avisdu
comitédanscetteautreaffaire,certainescirconstancespeuventjustifierqu’une
deuxièmeplaintesoitlogée,notammentlorsquelesrèglesdelaPRDchangentet
ceschangementssontsusceptiblesd’avoirunimpactsignificatifsurl’issue.
Delamêmefaçon,lecomitédanscettedeuxièmeaffaireportantsurlenomde
domaineamericangirl.caaffirmequelaPRDn’interditpaslaproductiond’une
deuxièmeplainte.Ilaffirmeaussiquechacunedecesdeuxplaintesdoitêtre
examinéedemanièredistincteetques’ilappertquelasecondeplainteaété
produitepourharceleruntitulaire,commecepeutêtrelecaslorsqueaucun
argumentoupreuvenouveauxn’estsoumis,ellenedevraitpasaboutir.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
7
Danslecasparticulierdel’affaireportantsuramericangirl.ca,lecomitéjugequela
deuxièmeplaintedoitpouvoirsuivresoncourspuisqu’ilnes’agitpasd’uneplainte
produitedanslebutdeharcelerletitulairedunomdedomaine,maisplutôtpour
venircomblerunedéficiencequis’estavéréedéterminantedansladécisiondene
pasordonnerletransfertdunomdedomaine.Danslasecondeplainte,lecomité
relèvequelaplaignanteaidentifiéletitulairecommepartieetafournidelanouvelle
preuveétayantsesallégationsd’absenced’intérêtlégitime.Plusparticulièrement,la
décisionfaitétatdufaitqu’aprèslapremièredécisionetunenouvellelettredemise
endemeure,lenomdedomaineaétédésactivépuisliéàuncompteFacebookau
nomdutitulairemontrantundrapeaucanadienetaméricainavecdescartesde
VancouveretdeWashington,cequelecomitéaassimiléàunsitefacticetentantde
montrerqueletitulairedecenomdedomaine.caétaitune«Americangirl».
Ainsi,auniveaudel’intérêtlégitime,lecomitéacceptedeconclurequelefaitquele
titulairenesemblepasavoiruneidentitéqu’unenquêteurprivépuissetrouver,
conjuguéaufaitquelenomdedomaineestdepuispeuutilisépourmeneràun
compteFacebookapparemmentmisenplacedansleseulbutdejustifierl’utilisation
d’untelnomdedomaine,indiquequel’utilisationactuelledecenomdedomaine
n’estriendeplusqu’unetentativedelapartdutitulairedelégitimerartificiellement
sonenregistrementetsadétention.
Danslescirconstances,lecomitédéterminequelaplaignante,cettefois,afourni
desélémentsdepreuveselonlesquelsletitulairen’aaucunintérêtlégitimedansle
nomdedomaineausensdel’article3.4.PRD.L’examenducritèredelamauvaise
foidemêmequedelasimilitudedunomdedomaineavecunemarquedans
laquelleletitulaireavaitdesdroitsàladatepertinentedonnelieuàdesconclusions
ellesaussifavorablesàlapositiondelaplaignante,cequifaitensortequele
comitéordonneletransfertdunomdedomaineàlaplaignante.
Ilconvientderetenirdecettedécisionque,pourpallierladéficienceéventuelle
d’unepremièreplainte,ilestgénéralementpossibledeproduiredanslamême
annéeunesecondeplaintevisantlemêmenomdedomainealorsqu’ilestdétenu
parlemêmetitulaireetobtenirdesrésultatsdiamétralementopposés.Ausurplus,il
peuts’avérerplusdifficilepourunplaignantdefournirdelapreuvedel’absence
d’intérêtlégitime(ouplusfacilepouruntitulairedefournirdelapreuved’unintérêt
légitime)dansunnomdedomainelorsquelamarquesurlaquellelaplainteest
fondéen’estconstituéequedetermescourantsplutôtquedetermesinventésou
formésparlacombinaisoninusitéedetermesoupartiesdetermes.
3.designfirst.ca:DesignFirstKitchen&BathInteriorsInccStoneBeach
DesignInc(Design1stInc.),CIRA-00235
Laprésenteaffaireestl’unedesraresdécisionsvisantlesnomsdedomaine.caen
2013quirejettentlaplaintesoumiseàuncomité,maisc’estaussil’unedesseules
depuisquelaPRDexisteoùuncomitéordonneàlaplaignantedeverserune
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
8
sommede5000$pourdéfrayerlatitulairedefraisqu’elleauraengagéspoursa
préparationetledépôtdedocumentsdanslecadredelaprocédure.Cequisuit
exposecommentlecomitéenestvenuàrendreunetelleordonnance,alorsqu’ilne
peutlefairequesilatitulaire,ayanteugaindecause,prouveselonla
prépondérancedesprobabilitésquelaplaignanteadéposélaplaintedanslebut
d’obtenir,sansapparencededroit,letransfertdunomdedomainequifaitl’objetde
laprocédure.
Laplaignanteestunesociétécanadiennefondéeen1986quifournitdesservices
deconceptionetd’installationd’intérieurhautdegamme,principalementpourles
cuisinesetsallesdebain,maiségalementpourd’autresespacesàdomicileetau
bureau.IlutiliseDESIGNFIRSTcommemarquenonenregistréedepuissa
constitution,etl’enregistrele5novembre2012.
Laplaignantedétientégalementlesnomsdedomainedesignfirstkitchens.com
(depuisle22septembre1997),designfirstinteriors.com(depuisle21août2003),
designfirst.com(acquisenseptembre2010)ainsiquedesignfirstinteriors.caet
design-1st.ca(depuisle6septembre2011).Touscesnomsdedomaineconduisent
ausitewebdelaplaignante.
Latitulairequantàelleestunesociétéfondéeen1996souslenomStoneBeach
DesignInc.Elleoffredesservicesdeconception,ingénierieetfabricationdedivers
produitsquisontsansrecoupementquantaugenredesservicesetquantàla
natureducommerceavecceuxdelaplaignante.Elleachangésonnom
d’entreprisele12mars2001,d’abordpouri3DesignDevelopmentet,deux
semainesplustard,pourDesignFirstCreationandDevelopmentInc.Le20mars
2001,latitulaireaenregistrélenomdedomainedesign1st.ca,puislenomde
domaineencausedanslaprésenteaffaire,designfirst.ca,le5avril2001.Enmars
2005,lenomdel’entreprisedelatitulaireaétéchangépourDesign1
stInc.
Latitulaireconcèdequesonnomdedomainedesignfirst.caestsemblableaupoint
decréerdelaconfusionaveclamarquedecommerceDESIGNFIRST.Parailleurs,
bienquelamarquedecommerceDESIGNFIRSTdelaplaignanten’aitété
enregistréequ’en2012,soitplusde10ansaprèsl’enregistrementdunomde
domaineencause,sesdroitsdemarquedemeurentantérieursàladate
d’enregistrementdunomdedomainedelatitulaire,puisqu’elleapudémontreravoir
employéDESIGNFIRSTàtitredemarquedecommercenonenregistréeavant
cettedate.
Encequiconcernelecritèredelamauvaisefoi,laplaignanteconcèdequeles
circonstancesdécritesauxalinéasa),b)etc)dececritèresontinapplicablesen
l’espèce;elleconcentreplutôtsonargumentaired’abordsurl’applicationdel’alinéa
d),alléguantquelatitulaireaintentionnellementtentéd’attirer,afind’entirerun
bénéficecommercial,lesutilisateursd’Internetsursonsitewebencréantunrisque
deconfusionaveclamarquedelaplaignante,etensuitesurlefaitquelamauvaise
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
9
foidelatitulairerelèveraitdecirconstancesquinefontpaspartiedecelles
énuméréesàl’article3.7delaPRD.
Lecomiténepartagetoutefoispaslepointdevuedelaplaignanteencequiatrait
àsesprétentionsvoulantquei)latitulaireaitcrééunrisquedeconfusionavecla
marquedelaplaignantequantàl’origine,auparrainageetàl’approbationdusite
webdelatitulaire;etqueii)saconduiteencesensauraitétéintentionnelle.
Plusspécifiquement,lecomitéindiquequelefaitdetenterd’attirerlesutilisateurs
d’Internetsursonsitewebafind’entirerunbénéficecommercialn’estpas,ensoi,
répréhensible.Ilindiqueégalementquelaplaignantenedémontrepasquela
titulaireatentédecréerunlienavecelle.Sonenregistrementetsonutilisationdu
nomdedomainesejustifientdufaitquelenomdedomainereflèteunnom
commercialchoisipourfaireaffaire,sansintentiondetireravantagede
l’achalandagedelaplaignantedanssamarqueDESIGNFIRST.
Plusimportantencore,laplaignanten’apasdémontréquelatitulairesavaitquela
plaignanteavaitdesdroitsdanslamarqueDESIGNFIRSTquandelleaenregistré
lenomdedomaine.Lefaitquelespartiesnesoientpasconcurrentesl’unede
l’autreetquelamarquesoitforméedetermesutilisésdanslelangagecourant
plutôtquedetermesinventésoud’unecombinaisoninusitéedetermesouparties
determesrendenttoutàfaitplausible,etmêmeprobable,lefaitquelatitulaire
ignoraitlesdroitsdelatitulairedansunemarquedecommercecomposéedeces
termes,commelecomitélesoulèveàjustetitre.Ils’agitlàd’uneconsidération
primordiale,puisquelamauvaisefoidoitêtreétablieaumomentdel’enregistrement
dunomdedomaine.Or,enl’absencedelaconnaissancedel’existencemême
d’uneplaignanteoudesamarque,onvoitdifficilementcommentuncomitépourrait
conclurequ’unnomdedomaineaétéenregistréafindetirerunavantageindude
sasimilitudeaveclamarqueenquestion.
Encequiconcernelescirconstancesdemauvaisefoialléguéesparlaplaignante
commeétantendehorsdecellesénuméréesdanslaPRD,lecomitéconsidèrequ’il
s’agitenfaitd’unetentativederefontedescritèresdéjàétablisparlaPRD.Àraison,
lecomitéfaitvaloirqu’enreconnaissantl’existencedecirconstancesdemauvaise
foiquinefontpaspartiedecellesénuméréesdanslaPRD,ilimportedeveilleràce
que,cefaisant,onnesetrouvepasàcontredireoualtérerlaportéedes
circonstancesexpressémentreconnuesparlaPRDcommedelamauvaisefoi.
Ensomme,puisqu’aucunepreuven’aétésoumiseparlaplaignantedémontrant
qu’enenregistrantlenomdedomainelatitulaireaeffectivementintentionnellement
tentéd’attirerlesutilisateursd’Internetsursonsitewebafind’entirerunbénéfice
commercialencréantunrisquedeconfusionaveclamarquedelaplaignante,le
comitéconsidèrequelatitulairen’étaitpasdemauvaisefoi.
Encequiconcernelecritèred’intérêtlégitime,lecomitéjugeinsoutenablesles
prétentionsdelaplaignanteselonlesquelleslenomcommercialdelatitulairen’est
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
10
pasassezsemblableaunomdedomainepourconsidérerinapplicablel’alinéae)de
cecritère(quireconnaitàuntitulaireunintérêtlégitimelorsquelenomdedomaine
comprendsadénominationsocialeouaétéunnomouuneautrementionsous
lequellatitulaireaétéconnue).Ainsi,lecomitédéterminequelatitulaireaun
intérêtlégitimedanslenomdedomaine,d’autantplusqu’ilestclairquelatitulairea
utilisécenomdedomainecommeadressed’unsiteweb,liéd’unemanièrelégitime
avecsesnomscommerciaux,etce,pendantunedizained’annéesavantledépôt
delaplainte.
Danslescirconstances,latitulaireademandéaucomitédedéclarerquela
plaignanteaagidemauvaisefoiententantdeluisoutirersonnomdedomainepar
laPRD.Pourcefaire,ilfautpouvoirconclurequelaplaignanteaagi«sans
apparencededroit».Avantlaprésentedécision,pratiquementtoutescellesrendues
envertudelaPRDoùunetitulaireademandéaucomitédedéclarerlaplaignante
demauvaisefoidonnaientàpenserquelefaitd’avoirunemarquedecommerce
semblableaunomdedomainepouvaitsuffirepourconclureàl’apparencededroit.
Seuleexception:ladécisionconcernantlenomdedomaineforsale.ca,oùla
mauvaisefoidelaplaignantedanscetteautreaffaireavaitétéreconnue.
Ici,lecomitéestd’avisqu’ilfautplutôtconsidérerquel’apparencededroitexistedu
momentoùuneplaignanteaunecroyancesincèrequelesfaitsqu’ellesoutientsont
vraisetqu’ilspourraientluipermettred’obtenirl’ordonnancedemandée.
Enl’espèce,lecomitéjugeobjectivementdifficilequelaplaignanteaitpuavoirune
tellecroyancesincèreaumomentdeproduiresaplainteconsidérant,entreautres,
lacoexistencedelonguedateentrelespartiesdansdesdomainesd’activité
commercialedistinctssanscasdeconfusionréellerapportés.Deplus,selonle
comité,certainsagissementsdelaplaignanteaffaiblissentlaprobabilitéqu’elleait
puagirdebonnefoi.Ontnotammentminélapositiondelaplaignanteàcetégard:i)
lefaitd’avoirdéposésaplaintepeudetempsaprèsl’enregistrementdesamarque
enlienavecdesservicesquin’empiètentpassurceuxdelatitulaire;etii)son
enregistrementdunomdedomainedesign-1st.ca,demanièreànuireàlatitulaire
etempiétervolontairementsursesdroits,sachantquecettedernièreétait
incorporéesousladénominationsocialeDesign1
stInc.etpossédaitlenomde
domainedesign1st.ca.
Cettetramefactuellefaitconclureaucomitéquelaplaintes’inscritdansune
stratégievisantàforcerlatitulaireàcéderlenomdedomaineencause,etque
l’explicationlaplusplausibledecequimotivelaplaignanteestqu’elles’avèreune
tentativedes’arrogerparunmoyenillégitimelenomdedomainequ’elleconvoite.
Étantdonnéquelatitulaireaengagédesfraisde8216$(avanttaxes)pour
répondreàlaplainte,lecomitéordonneàlaplaignantedeverserlasomme
maximalede5000$quepermetleparagraphe4.6dansdetellescirconstancesen
vuededéfrayerlatitulaire.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
11
Ilfautretenirdecetteaffairequelespropriétairesdemarquesdecommerceont
intérêtàfairepreuvedediscernementlorsqu’ilsdoiventdéterminerlemoyenleplus
judicieuxderécupérerouacquérir,lorsquepossible,unnomdedomainequ’ils
veulentdétenir.Elleillustreégalementl’intérêtd’opterpréférablementpourdes
marquesdecommerceayantuncaractèredistinctifinhérentfort,afind’éviterdese
trouvermalgréeuxenconcurrenceavecd’autresentreprisespourlesfaçons
actuellesetfuturesd’adopter,réserver,enregistreretutiliserlestermesconstitutifs
deleursmarques(nonseulementcommenomdedomaine,maiségalementcomme
nomd’applicationmobile,nomd’utilisateur,depagedansunréseausocial,mot-clé
poureffectuerdesrecherches,etc.)
4.bagbalm.ca:Dr.A.C.DanielsCoLtdc9097-2340QuebecInc,CIRA-00218
Bienqued’autresauteursaientpurapporterlateneurdecettedécisionrelativeau
nomdedomainebagbalm.cadanslepassé,ils’avèrepertinentdel’examinerà
nouveaudeprès,avecunregardcritique.Cetteaffaireposeenquelquesortela
questionsuivante:enl’absencededispositionscontractuellesquiluiinterdiraient
expressémentdelefaire,undétaillantouundistributeurquivendlesproduits
authentiquesd’unmanufacturier,quecesoitàtitrederevendeurautoriséounon,
devrait-ilpouvoirenregistrer,déteniretutiliserunnomdedomainecorrespondant
ousemblableàlamarquedecommercedecesproduits?
Évidemment,lorsquelesmodalitésd’utilisationd’unemarqueoud’unnomde
domaineentredeuxpartiessontdéterminéesparcontrat,ilfautplutôtsetournerdu
côtédelaportéedececontratpourétablirl’existenceounond’undroitouune
obligationdefaireoudenepasfaireàl’égarddenomsdedomaine.Ainsi,lorsque
l’interdictionfondéesuruneobligationcontractuelleestclaire,celadevraitpouvoir
êtreutilisécommepreuved’absenced’intérêtlégitimedanslecadred’unrecours
souslaPRD.Parcontre,danslescaspluscourantsoùdepareillesdispositions
sontabsentes,lesdétaillantsetdistributeursauraientplussouventgaindecause,
dumoinsenvertudel’UDRP3
,pourlesraisonsexposéesci-dessous.
Malgrétout,certainsarbitresontadoptéunepositionselonlaquelleledroitde
revendreunproduitnecomportepasledroitd’utiliserlamarquecomme
composanted’unnomdedomaine4
.Encorefaudrait-iltoutefoisqu’uneautorisation
dupropriétairedelamarquepouruntelusagesoitnécessaireenpareilles
circonstances,cequiestloind’êtreacquis.
3Voirnotamment:WesternHoldings,LLCvJPCEnterprise,LLC,WIPOD2004-0426etCelebrity
SignaturesInternational,IncvHera’sIncorporated,WIPO2002-0936.
4Voirnotamment:Motorola,IncvNewGateInternet,Inc,WIPOD2000-0079etAdvancedMicro
Devices,IncvMacena,WIPOD2005-0652.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
12
Eneffet,commel’indiquel’OMPIetlereprendSheldonBurshteindanssonouvrage
deréférenceauCanadasurlesujet5
,lamesureselonlaquelleundétaillantou
distributeurd’unproduitauthentiquedevraitpouvoirreflétercefaitenenregistrant,
détenantetutilisantunnomdedomainecorrespondantàlamarquedeceproduit
dépenddecritèresfactuelsquifontensortequ’ilauraitunintérêtlégitimedansce
nomdedomaineetn’auraitpasenregistréouutilisélenomdedomainede
mauvaisefoilorsquecescritèressontprésents.Ontrouveceprincipeénoncédans
unedécisiond’arbitrageenparticulier6
,dontcertainspassagesontétéreprispar
plusieursautresparlasuitelorsqu’ellestraitentdecirconstancesfactuelles
analogues.
PlusspécifiquementàlaquestionCanareseller/distributoroftrademarkedgoodsor
serviceshaverightsorlegitimateinterestsinadomainnamewhichcontainssuch
trademark?,l’OMPIrapporteainsilavueayantfaitconsensusparmilesarbitresau
fildesans:Normally,aresellerordistributorcanbemakingabonafide
offeringofgoodsandservicesandthushavealegitimateinterest
inthedomainnameifitsusemeetscertainrequirements.These
requirementsnormallyincludetheactualofferingofgoodsand
servicesatissue,theuseofthesitetosellonlythetrademarked
goods,andthesite’saccuratelyandprominentlydisclosingthe
registrant’srelationship[orlackthereof]withthetrademarkholder.
Therespondentmustalsonottryto“cornerthemarket”indomain
namesthatreflectthetrademark.Manypanelssubscribingtothis
viewhavealsofoundthatnotonlyauthorizedbutalso
unauthorizedresellersmayfallwithinsuchOkiDataprinciples.7
Commenousleverronsenexaminantlesfaitsdansl’affairebagbalm.ca,siles
critèresfaisantconsensussurlaquestionparmilesarbitresdel’OMPIdanslecas
desnomsdetypesgénériquesavaientétéplaidésetappliqués,lecomitéaurait
vraisemblablementrenduunedécisioncontraireàcelleàlaquelleilestarrivé.
LaplaignanteestpropriétairedelamarqueBAGBALMenregistréeauCanada
depuisle12février1998etrevendiquantunemploiauCanadadepuisaumoins
aussitôtque1930.Cettemarqueestemployéeenliaisonavecunepommade
développéepourtraiterlesblessuresetlesinflammationsmineuresdebétail,et
soulagerl’irritationsurlespiesdevachesaprèslatraite.
Laplaignanteallèguequelatitulaireaenregistrélenomdedomainele18mars
2003afindetirerprofitdelapopularitéduproduitetlaréputationdelaplaignante.
5SheldonBursthein,TheLawofDomainNames&Trade-marksontheInternet(Toronto,Carswell,
2005),avecmiseàjoursurfeuillesmobiles.
6Voir:OkiDataAmericas,IncvASD,Inc,WIPOCaseNo.D2001-0903,
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
13
Curieusement,laplaignanteaffirmenepasavoireuconnaissancede
l’enregistrementdunomdedomaineavantjuillet2012,etce,mêmesii)elledétient
unenregistrementdepuis1998poursamarquedecommerceBAGBALMetqueii)
lesitewebdelatitulairefiguraitparmilespremiersrésultatsd’unerechercheau
Canadaaveclestermes«bagbalm».
Enréponseàunemiseendemeurereçuedelaplaignante,latitulaireaindiquéi)
qu’elleavaitachetéleproduitBAGBALMàtraverslescanauxdedistribution
appropriés,ii)qu’elleutilisaitlesitewebpourvendreceproduit,etiii)quesonsite
comportaitlamiseengardesuivante:«WearenotthemanufacturersofBagBalm.»
Danssaréponseàlaplainte,latitulairefaitvaloiri)qu’elleexploitelesitewebliéau
nomdedomainebagbalm.cadepuis10ans,ii)qu’ellen’ajamaistentédedissimuler
lefaitqu’ellen’estpaslefabricantduproduit,iii)quelesclientssontencouragésà
lirelamiseengardeàcesujetsurlesite,iv)quelesitenesertàvendrequece
produit,àl’exclusiondelaventeoulapromotiondetoutautre,v)quechaquevente
d’unitésdeceproduitvialesitewebdelatitulairecorrespondégalementàune
venteinitialepourlaplaignante,etvi)quecelle-ciareçutouslesrevenusgénérés
parcetteventeinitiale.
Bienentendu,lecomitén’aeuaucunedifficultéàreconnaîtrelasimilitude
confondanteentrelamarquedecommerceetlenomdedomaineencauseet
l’antérioritédelamarquecomparativementaunomdedomaine.
Làoù,selonnous,leraisonnementdesdeuxarbitresducomitéformantladécision
majoritaireauraitbénéficiédel’éclairageapportéparunexposéduconsensus
exposéparl’OMPIrelatifàcettequestionrésidedansleurapplicationdescritères
d’intérêtlégitimeetd’enregistrementdemauvaisefoi.
Danslecasdel’intérêtlégitime,lesarbitresparticipantàladécisionmajoritaire
affirmentquel’absenced’intérêtlégitimeestdémontréeparlefaitquelaplaignante
n’apasautorisél’enregistrementdunomdedomaineetdusitewebdelatitulaire
qui,disent-ils,estdenatureàtromperlepublicenluifaisantcroirequelatitulaire
estaffiliéeaveclaplaignante,ouestapprouvéeparelle.Or,rienn’obligelatitulaire
àobtenirl’autorisationdelaplaignantepourrevendredesproduitsquelaplaignante
aelle-mêmemissurlemarché.Lefaitquelatitulairerevendecesproduitspar
l’entremised’unsitewebplutôtqu’unétablissementphysiquenedevraitrien
changeraufaitqu’ils’agitdeproduitsquiontétémissurlemarchéparlaplaignante
etqueleurreventeneconstituepasensoiunsigned’affiliationaveclaplaignante
oud’approbationdesapart.
Onpeutsedemandersilesarbitresparticipantàladécisionmajoritaireauraient
considéré,parexemple,qu’undétaillant(telqu’unépicierouunmagasindejouets)
quiauraitenregistréunnomdedomainecorrespondantàunproduitd’untiersqu’il
venddanssonmagasinseraitdenatureàtromperlepublicenluifaisantcroireque
latitulaireestaffiliéeaveclaplaignante,ouestapprouvéeparelle?Àl’évidence,il
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
14
existeunlieninhérententrelesitewebdelatitulaireetleproduitdelaplaignante
puisquelesproduitsoffertssurcesiteviennenteffectivementdelaplaignante.
Lesarbitresdelamajoritédanscettedécisionaffirmentque,danslescasoùun
nomdedomainecorrespondexactementàlamarquedecommerced’un
propriétaire,l’hypothèseinitiale(initialassumption)seraqu’untitulairen’apas
d’intérêtlégitimedanscenomdedomaineenl’absenced’unaccordentreles
parties.
Encequiconcernelecritèredemauvaisefoi,leraisonnementdesarbitres
participantàladécisionmajoritairen’apparaitpasmoinsspécieux.Ainsi,onpeutlire
danslesmotifsducomitéquelenomdedomainesuggèreunlienavecla
plaignanteetque,danslescirconstances,unemajoritédesmembresducomitéest
d’avisquelenomdedomaineestdenatureàconfondrelesconsommateurs
potentielsenleurfaisantcroirequelatitulaireestenquelquesorteaffiliéeavec,ou
estapprouvéepar,laplaignante.
Enréalité,danslelangagedelaPRD,ilnes’agitpasdeconsidérerlaprobabilitéde
confondrelatitulaireetlaplaignanteouprésumerd’uneaffiliationentreellesou
d’uneapprobationdel’uneparl’autre.Ils’agitplutôtdurisquedeconfondrelenom
dedomaineoulesitedelatitulaireaveclamarquedecommercedelaplaignante.
Danslamesureoù,departetd’autre,ilestquestiondumêmeproduitenl’espèce,
onvoitmalcommentonpourraitcraindrequ’uninternautesoitsusceptiblede
conclurequelesproduitssurlesitedelatitulaireetceuxliésàlamarquedela
plaignanteviennentdelamêmepersonnealorsquetelesteffectivementlecas…
Voiciquelquesconstatspouvantêtredégagésdecettedécision:
1.D’abord,lorsqu’untitulairechoisitdesereprésenterlui-mêmecommece
futlecasenl’espèce,lesrisquessontsignificatifsqu’unedécisionlui
étantdéfavorablesoitrenduemalgrélebien-fondéplutôtclairdesa
positionauregarddesfaitsetdudroit.
2.Ensuite,lescentresd’arbitrageaccréditéspourle.caauraientintérêtà
publieruntextesemblableàceluidel’OMPIpourfaireétatdes
consensusapparentsquisedégagentquantàcertainesquestions
particulièresdécoulantdel’applicationdelaPRDàcertainscontextes,
afindefavoriserunemeilleureharmonisationentrelesdécisions.ca,de
mêmequ’aveclesdécisionsrelativesauxnomsdedomainedetype
générique(.com..net,etc.).
3.Enfin,ilapparaitpourlemoinsregrettablequedesdécisionscomme
celle-cisoientrenduesàl’heureoùlescommerçantsdoiventpouvoir
rivaliserdestratégiespourqu’euxetlesproduitsqu’ilsoffrentpuissent
êtrerepérésenlignelorsquelesinternauteseffectuentdesrecherches,
notammentavecdesmotsclésettechniquesdonttiennentcompteles
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
15
moteursderecherchedansleurindexationetdanslapertinencedes
résultatsqu’ilsprésentent.
Oncomprendqu’aveclapopularitécroissanteducommerceélectronique,des
manufacturiers,pourdiversesconsidérationsstratégiques,puissentêtretentésde
privilégierlaventedirecteetlimiterlesventespardesrevendeursnonautorisés.
Toutefois,onnedevraitpaspermettrepourautantqueleursmarquesdecommerce
puissentêtreutiliséescommeunmoyendes’arrogerdesnomsdedomainelorsque
cesderniersontétéenregistrésdebonnefoiouquelatitulairedevraitêtre
considéréecommeayantunintérêtlégitimedanscelui-cidufaitqu’elle
commercialisedesproduitsdetiersenayantrecoursàdetelsenregistrements.
5.facebok.pw:FacebookInccRadoslav,NAFFA1308001515825
L’importancedecettedécisionnetientpasaucaractèresingulierdesfaitssur
lesquelselleestfondéenidesmotifsdecettedernière.Cequirendcettedécision
particulièreetdignedementionestqu’ils’agitdelatoutepremièreàavoirété
rendueenvertudusystèmedel’UniformRapidSuspension(URS).Commeson
noml’indique,uneplaintequin’estpasrejetéenepeutdonnerlieuqu’àune
suspensiondel’enregistrementdunomdedomaineencausepourladurée
résiduelledecetenregistrement(avecpossibilitédelaprolongerd’unanaubesoin)
etnonpassontransfert.Laprocédureestassortied’undroitd’appel(luiaussi
administréexpéditivement)etdelapossibilitépourlatitulairederépondremême
aprèsqueladécisionaitétérendue,pourvuquepasplusde6moisnesesoient
écoulésdepuisladécision.Danslecascontraire,latitulaireauraitàpayerdesfrais
deréexamen.
Uneplainteenvertudel’URSdoitêtresoumiseàunfournisseurspécifiquement
accréditépourcetypedeprocédure.Actuellement,seulsl’AsianDomainName
DisputeResolutionCentre(ADNDRC)etleNationalArbitrationForum(NAF)sont
desfournisseursaccrédités.Ilencoûte375$(USD)enfraisauprèsduNAFpour
déposeruneplaintevisantde1à14nomsdedomaine.
Enplusdesquelqueschampsderenseignementsàcompléter,dontunplaidoyer
écritd’unmaximumde500motsrésumantlapositiondelaplaignanteconcernantle
oulesnomsdedomaineencause,seulementtroisfichierspeuventêtreproduits
danslecadred’uneplaintesousl’URS,letoutélectroniquement:i)unepreuved’un
droitdansunemarque,ii)unepreuved’emploidecettemarque,etiii)unecapture
d’écrandusitewebencause.Ainsi,laplainteestgénéréeautomatiquementàpartir
desinformationsetfichiersproduits.
Saufexception,l’URSnevisepaslestypesdenomdedomaineparpays(telsque
us,.de,.uk)nilesnomsdetypesgénériquessuivants:.aero,.arpa,.asia,.biz,.cat,
.com,.coop,.edu,.gov,.jobs,.info,.int,.mil,.mobi,.museum,.name,.net,.org,
.post,.pro,.tel,.travel,et.xxx.Parcontre,l’URSpeutêtreutilisépourtouslesnoms
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
16
dedomainefigurantparmilesnouveauxtypesdenomsdedomainegénériques
ajoutésàlaracinedesnomsdedomaineàcompterdu1erjanvier2013etquisont
encoursdelancementdepuisl’automne2013.
Danslecasdelapremièredécisionrendueenvertudecettenouvelleprocédure,la
plaignanteestFacebookInc.qui,ayantcommencéàfairedesaffairesen2004,est
devenuelepremierfournisseurdeservicesderéseautagesocialenligneau
monde,avecplusde1,11milliardd’utilisateursinscrits.Laplaignanteaffirme
égalementexploiterlesitewebleplusvisitédanslemondeetoccupantle
deuxièmerangenSlovaquie,oùsesitueletitulaire.
Laplaignantepossèdedenombreuxenregistrementsnationauxetinternationaux
poursamarqueFACEBOOK.
Laplaignanteaffirmequelenomdedomaine
semblableaupointdecréerdelaconfusionavecsamarqueFACEBOOK,quele
nomaétéenregistréetestutilisédemauvaisefoiparletitulaireetquecedernier
n’aaucundroitniintérêtlégitimedanslenomdedomaine.
LetitulairepoursapartestidentifiécommeRadoslavStach,enSlovaquie.Le
titulairen’apasréponduàlaplainte,maisauraitfaitladéclarationsuivante:«Imwas
offline,couldyoupleastellmewhatIhavedoing?Iwantremovedthisdomainfrom
myaccount!»
Lenomdedomaineaétéenregistréleouversle26mars2013(neufansaprèsque
lesmarquesFACEBOOKdelaplaignanteaientcommencéàêtreutiliséesetà
gagnerennotoriété).Dansunstyleplutôtbref,l’arbitreénoncequelaplainterépond
àl’ensembledescritèresdesimilitudeconfondante,d’absencededroitoud’intérêt
légitimeetd’enregistrementetutilisationdemauvaisefoi,etce,selonlaqualitéde
preuverequisepourlesrecourssousl’URS,enl’occurrenceselondela«preuve
claireetconvaincante».
Parconséquent,lamentionsuivanteapparaitmaintenantsurlesiteweb
correspondantaunomdedomaine,etce,jusqu’àsonexpiration:
ThisSiteisSuspended
TheDomainNameyou’veenteredisnotavailable.Ithasbeen
takendownasaresultofdisputeresolutionproceedingspursuantto
theUniformRapidSuspensionSystem(URS)ProcedureandRules.
FormoreinformationrelatingtotheURS,pleasevisit:
http://newgtlds.icann.org/en/applicants/urs
Resteàvoirsicenouveaumoyen,quiseveutcomplémentaireàceuxdéjà
existants(telsquel’UDRP),s’avérerapopulaireounonpourfairecessercertaines
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
17
utilisationsdenomsdedomaineenregistréssansintérêtlégitimeetdemauvaisefoi
ouencorepourdissuaderdavantagelescybersquatteurs.
Quefaut-ilretenir?
Desquelquesleçonstiréesdel’examendesdécisionsexposéesdanscetarticle,il
convientderetenir,entreautres,que:1)ilimportedes’assurerd’êtreenmesurederépondreensubstanceàtous
lescritèresdelaPRDlorsqu’untelrecoursestentreprisetconnaître
l’identitédutitulaireautantquepossible;
2)desreprésentationslacunairesdansuneplainteouuneréponseàune
plaintesouslaPRDpeuventdonnerlieuàunedécisiondéfavorable
malgrélebien-fondéapparentdelapositionsoutenueauregarddesfaits
etdudroit;
3)ilestgénéralementpossibledeproduireunesecondeplaintevisantle
mêmenomdedomainealorsqu’ilestdétenuparlemêmetitulairepour
pallierladéficienceéventuelled’unepremièreplainte;
4)siunplaignantn’apasunecroyancesincèrequelesfaitsqu’ilsoutient
sontvraisetqu’ilspourraientluipermettred’obtenirl’ordonnance
demandéedanslecadred’unrecourssouslaPRD,ilpourraitêtre
déclarédemauvaisefoiparlecomitéetfairel’objetd’uneordonnance
l’obligeantàrembourserjusqu’à5000$autitulairedunomdedomaine
pourdéfrayerletitulairedecequ’illuienacoûtéderépondreàlaplainte;
5)dupointdevuedelaprotectionvis-à-vislesnomsdedomaine,un
propriétairedemarquesdecommerceauraitintérêtàopterpourdes
marquesayantuncaractèredistinctifinhérentélevé(notammentcelles
constituéesdetermesinventésouformésparlacombinaisoninusitéede
termesoupartiesdetermesplutôtquecellesforméesdetermesexistant
danslelangagecourant),afind’éviterdesetrouvermalgréluien
concurrenceavecd’autresentreprisespourlesfaçonsactuelleset
futuresd’adopter,réserver,enregistreretutiliserlestermesconstitutifsde
leursmarques(nonseulementcommenomdedomaine,maiségalement
commenomd’applicationmobile,nomd’utilisateur,depagedansun
réseausocial,mot-clépoureffectuerdesrecherches,etc.);
6)souscertainesconditionsspécifiques,lesrevendeursdeproduitsdetiers
devraientpouvoirenregistreretdétenirdesnomsdedomaine
correspondantauxmarquesdeproduitsqu’ilsrevendent,maiscette
légitimitédemeuresusceptibled’êtrecontestéeavecsuccèspardes
propriétairesdemarquesdecommercequicherchentàlimiterlarevente
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
18
deleursproduitspardistributeursetrevendeursautresqueceuxqu’ils
souhaitent;
7)Lesystèmedel’UniformRapidSuspension(URS)estunnouveaumoyen
rapideetéconomiqueàconsidérerpourcontrerlecybersquattage,
lorsqueleplaignantnesouhaitequelasuspensiondel’enregistrement
d’unnomdedomaine(parmilesnouveauxtypesdenomsdedomaine
génériquesquisontencoursdelancementdepuisl’automne2013)et
nonpassontransfert.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevoué
depuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstousles
domaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,
marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireet
artistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;
biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsdecommerce,know-how
etconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;commerceélectronique,
distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeet
arbitrage;vérificationdiligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentand
trademarkagentsdedicatedsince1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsof
intellectualproperty:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certification
marksandindicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-trust;
licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionandbusinesslaw;
marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELA
PLANÈTE
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
19
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTO
THEWORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)