Simple clic? Pas si simple que ça – Amazon.com renvoyée devant le Bureau des brevets
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL
1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC
2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
SIMPLECLIC?PASSISIMPLEQUEÇA–AMAZON.COMRENVOYÉEDEVANT
LEBUREAUDESBREVETS
LOUIS-PIERREGRAVELLE,ADAMMIZERA,ERIKAPAAPE,JEAN-FRANÇOISJOURNAULT*
ROBIC,
SENCRL
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCELaCourd’appelfédéralevientde
rendresonjugementdansl’affaireAmazon.com1
portantsurlatechnologiede
commandeenlignedite«simpleclic».Cettedécisionsurvientquelquesmoisaprès
queleBureaudesbrevetsaitémisunavisdepratiqueenréponseàladécisiondela
Courfédéralerendueilyaunpeuplusd’unan.Cettedécisionenlaisserasansdoute
plusd’unsurleurappétit,puisquelaCourrenvoiel’affairedevantleCommissaire
pouruneréévaluationdudossiersuivantlesprincipesétablisdansladécision.Ainsi,
bienquelaCourconfirmegénéralementsonaccordavecl’analyseréaliséeparle
jugePhelanl’andernier,elleconclutquedanscecas,lemanquedepreuved’expert
nepermettaitpasderéaliseruneinterprétationéclairéedesrevendications
Parmilespointslesplusintéressantsdecejugement,laCourd’appelfédéralea
d’abordconfirméquelajurisprudencecanadiennen’excluaitpasexpressémentles
méthodesd’affaireentantquematièrebrevetableauCanadaets’estopposéeà
l’exigence,originalementformuléeparlaCommissairedel’époque,quinécessitait
quel’inventionsoitdenature«scientifique»ou«technologique»afindeconstituer
uneréalisationbrevetable.Lerejetdel’interprétationdesrevendicationsselonla
méthodede«formeetsubstance»pourl’analysedelabrevetabilitédelamatière
revendiquéeaégalementétéconfirmé.
Parailleurs,laCourd’appelfédéraleaconfirmél’utilisationparlaCourfédéraledu
test2
énoncédansl’affaireProgressiveGames3
pourladéterminationdecequi
constitueune«réalisation»brevetable.
LespointsprincipauxoùlaCourd’appelfédéralesedistingueparcontredela
décisionantérieuredelaCourfédéraleconcernentd’unepart,ladistinctionentreune
©CIPS,2011.
*DeROBIC,S.E.N.C.R.L..uncabinetmultidisciplinaired’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarques
decommerce.PubliédansleBulletinAutomne2011(vol.15no3)ducabinet.Publication068.141F.12011FCA328,http://decisions.fca-caf.gc.ca/en/2011/2011fca328/2011fca328.html(CAF;2011-11-
12)
2Pourqu’uneréalisationsoitbrevetable:
i)ellenedoitpasêtreuneidéedésincarnée,maiscomporteruneméthoded’applicationpratique;
ii)elledoitconstituerunefaçonnouvelleetinnovatriced’appliquerdescompétencesetdes
connaissances;et
iii)elledoitproduiredesrésultatsoudeseffetsutilesdefaçoncommerciale3ProgressiveGames,Inc.c.Canada(Commissaireauxbrevets),177F.T.R.241(C.F.1reinst.),
conf.par(2000),9C.P.R.(4th)479(C.A.F.)
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL
1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC
2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
2
méthoded’affairebrevetableetuneméthoded’affai
renonbrevetableauCanada,et
d’autrepartladéfinitiondecequiconstitueun«changementdenatureoud’étatd’un
objetphysique»danslecadreducritèred’applicationpratiquedutestsusmentionné.
LaCourd’appelfédéraleestendésaccordavecl’interprétationdelaCourfédéraleà
l’effetqu’uneméthoded’affaireconstituantensoiuneidéeabstraitepuissedevenir
brevetabledusimplefaitqu’ellepossèdeuneapplicationpratique.Poursoutenirson
propos,laCourd’appelfédéralerappellequ’àlalumièredeladécision
Schlumberger4
,lesimplefaitd’utiliserunordinateurpourexécuteruneformule
mathématiqueafindeluidonneruneapplicationpratique,nesauraitrendrecette
méthoded’affairebrevetable.LaCourd’appelfédéralerefusecependantdese
prononcersurlefaitquelatechnologie«simpleclic»d’Amazonconstitueounonun
simplealgorithme.
Parailleurs,laCourd’appelfédéraleénoncequedanslamesureoùl’interprétation
delaCourfédéralesous-entendquelaconditiondechangementdenatureoud’état
d’unobjetphysiquepeutêtreremplieparlefaitquel’inventionrevendiquéeaune
applicationpratique,cetteinterprétationdoitêtreécartée.LaCourfédéraled’appel
montreparcontreuneouvertureàcequelecritèredematérialitésoitappeléà
évoluerenraisonduprogrèscollectifdesconnaissances.
Àlalumièredecesenseignements,laCourfédéraled’appelconclutfinalementque
labrevetabilitédesrevendicationseninstancedanscetteaffaireseradépendantede
l’interprétationdesrevendicationsetquedanslecasprésent,unepreuved’expert
estnécessaireafindebiencernercommentunordinateurpeutêtreutiliséafinde
mettreenœuvreuneméthodeconstituantuneidéeabstraite.
Cettedécisionapportedonccertainséclaircissementsconcernantlescritèresdevant
êtreutilisésafindedéterminersiuneinnovationdansledomainelogicieldoitêtre
considéréecommebrevetableauCanada.Parcontre,lerefusdelaCourd’appel
fédéraledeseprononcersurl’interprétationdevantêtrefaitedesrevendications
présentementeninstancepourlaméthodeetlesystème«simpleclic»laissetoujours
planerundoutesurleslimitesdelanotiondematièrebrevetabledanslecas
d’inventionsdenaturetechnologique.
Lespartiesont60joursàlasuitedujugementquidatedu24novembre2011s’ils
souhaitentdéposerunepermissiond’appeldecettedécisiondevantlaCoursuprême
duCanada.
4SchlumbergerCanadaLtéec.Commissairedesbrevets,(1981)56C.P.R.(2d)204(C.A.F.);
permissiond’appeleràlaCoursuprêmerefusée,(1982)63C.P.R.(2D)261(C.S.C.)
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL
1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC
2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
3
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevouédepuis1892à
laprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstouslesdomaines:brevets,dessins
industrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesdecertificationetappellations
d’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;
informatique,logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;
secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;
commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,
litigeetarbitrage;vérificationdiligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentand
trademarkagentsdedicatedsince1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectual
property:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindications
oforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,
softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,
distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHE
WORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)