Rock, pizza et outils électriques : une chanson sur l’utilisation d’oeuvres musicales dans la publicité
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTREAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUEBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
ROCK,PIZZAETOUTILSELECTRIQUES:UNECHANSONSURL’UTILISATION
D’OEUVRESMUSICALESDANSLAPUBLICITE
VINCENTBERGERON*
ROBIC,
SENCRL
AVOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
LeduoTheBlackKeys,undesgroupesrockdel’heurequianotammentvenduplus
de840000copiesdesondernieralbumElCaminosortiendécembre2011,ne
prendpasàlalégèrel’utilisationillégaledesespiècesmusicales.Eneffet,legroupe
poursuitactuellementlesentreprisesTheHomeDepotetPizzaHutpourdes
utilisationsnon-autoriséesdeleurschansonsdansdespublicitéstélévisées.
L’introduction:Unehistoiredepizzaetd’outilsélectriques
PatrickCarneyetDanielAuerbach,lesdeuxmembresdugroupe,ontintroduitdeux
recoursdevantlacourfédéraleaméricaineàLosAngelesenjuindernier
[Auerbach
c.PizzaHut,12-05385,etAuerbachc.HomeDepot,2:12-cv-05386,U.S.District
Court,CentralDistrictofCalifornia(LosAngeles),d’aprèsletextesuivant:Don
Jeffrey,Bloomberg.com:http://www.bloomberg.com/news/2012-06-22/black-keys-
rock-duo-sues-pizza-hut-home-depot-over-songs.html,22juin2012].Danslepremier
recours,legroupeallèguequePizzaHutprésentedefaçonprépondérantedes
partiesimportantesdelapièceGoldontheCeilingdansunepublicitétéléviséepour
sesrestaurantsdepizza.Dansl’autrerecours,legroupeallèguequeTheHome
DepotautilisélachansonLonelyBoydansunepublicitétéléviséefaisantla
promotiond’outilsélectriques.Ceschansonsseretrouventtoutesdeuxsurle
populairealbumElCamino.
Aumomentd’écrirecetarticle,lesmédiasrapportentquelegroupeauraitfinalement
négociéunrèglementdecesdeuxdossiersavecTheHomeDepotetPizzaHut,bien
quelesdétailsdecesrèglementsdemeurentconfidentiels
[TheBlackKeyssettle
lawsuitsagainstHomeDepot,PizzaHut,OttawaCitizen,28novembre2012].
Lecouplet:Uncasisolé?
Cegenrederecoursn’esttoutefoispasnouveau,puisqued’autresartistesont
égalementpoursuividesentreprisesayantutiliséillégalementdesœuvresmusicales
©CIPS,2012.*DeROBIC,S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaired’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarques
decommerce.PubliédansleBulletinAutomne2012(vol.16no3)ducabinet.Publication068.157F.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTREAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUEBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
2
dansdespublicitésdanslepassé.EnAllemagne,lerappeurEminemaentreprisdes
procédurescontrelemanufacturierautomobileAudien2011[EightMileStylec.
Audi,CourtNo.310O185/11],àlasuited’uneutilisationnonautoriséed’une
interprétationdelachansonLoseYourself.TomWaits,poursapart,aintentédes
recoursauxÉtats-UniscontreFritoLay
[Waitsc.FritoLay,978F.2d1093(9thCir.
1992).]etLeviStrauss&Co.[KarstenStrauss,Forbes.com:
http://www.forbes.com/sites/karstenstrauss/2012/07/02/pizza-hut-home-depot-sued-
by-rock-stars
/,2juillet,2012]danslepassépourdesutilisationssimilairesdeses
œuvresmusicalessansautorisation.
Lerefrain:L’importanced’obtenirunelicence
L’utilisationdemusiquedanslapubliciténedatepasd’hier.Ilesteneffetfréquentde
voirdespublicitéstélévisuellesutiliserdeschansonsconnuesentramedefondafin
d’attirerl’attentiondesconsommateurspotentiels.Toutefois,ilestprimordialde
garderàl’espritquecesœuvresmusicalessontprotégéespardroitd’auteur.Ainsi,il
estnécessaired’obtenirleconsentementdestitulairesdesdroitssurceschansons
parlebiaisd’unelicenceappropriéepourenfaireuneutilisationdansuncontexte
commercial.Enl’absenced’unetellelicence,l’utilisationd’uneœuvreconstitueraun
actedecontrefaçondedroitd’auteuretexposeralecontrefacteurauxdiversrecours
prévusàlaLoisurledroitd’auteur.
Lepont:Commentobtenirunelicence?
AuCanada,ilestnécessaired’obtenirunelicencedesynchronisationpour
assembleruneœuvremusicaledansunepublicitétélévisuelle.Eneffet,unetelle
licencepermetdesynchroniserl’enregistrementdel’œuvremusicaleavecles
imagesetautresélémentssonoresd’uneœuvrecinématographiquecommeune
publicitéouunfilm,àtitred’exemple.
Plusieursintervenantspeuventavoirleurmotàdireconcernantl’octroid’unelicence
desynchronisationsurl’enregistrementd’uneœuvremusicale,notammentl’éditeur,
leproducteur,lesauteurs-compositeursoulesartistes-interprètes.Heureusement,
auCanada,ilestplussimpledecontacterd’abordlessociétésdegestioncollective
desdroitsquigèrentspécifiquementlesdroitsdereproductionsurunetrèsgrande
quantitéd’œuvresmusicales,dontlaSODRAC(Sociétédudroitdereproductiondes
auteurscompositeursetéditeursauCanada).
Lacoda:Soyezaudiapason
Évidemment,encasd’incertitudesuruneutilisationdonnéed’uneœuvremusicale,il
convientdecontactervotreconseillerjuridiqueenmatièrededroitd’auteuretde
propriétéintellectuelle,afindevousassurerd’êtreaudiapasonaveclaloiapplicable!
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTREAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUEBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
3
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevouédepuis1892à
laprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstouslesdomaines:brevets,dessins
industrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesdecertificationetappellations
d’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;
informatique,logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;
secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;
commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,
litigeetarbitrage;vérificationdiligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentand
trademarkagentsdedicatedsince1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectual
property:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindications
oforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,
softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,
distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELA
PLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOUR
IDEASTOTHEWORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)