Réseaux sociaux: faire respecter ses droits sans se mettre à dos ses propres clients
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
RÉSEAUXSOCIAUX:FAIRERESPECTERSESDROITSSANSSEMETTREÀ
DOSSESPROPRESCLIENTS
VINCENTBERGERON*
ROBIC,
S.E.N.C.R.L.
A
VOCATSETAGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
Larelationclassiquedel’entreprisequi«contrôle»ladéfensedesesdroitsparle
biaisdecommunicationsautoritairesavecsoninterlocuteurestdemoinsenmoins
applicabledansunmondeoùlesmédiassociauxontuneinfluencegrandissante.
Lesconsommateursdiscutent,partagentetcritiquentmaintenantentreeuxles
actions,lesproduitsetlesstratégiespublicitairesdesentreprisesdefaçonpresque
instantanée,cequipeutavoirdesrépercussionsextrêmementnégativeslorsqu’une
entrepriseagitd’unemanièrequidéplaîtauxconsommateurs.
L’EffetStreisand:L’aggravationd’unesituationirritanteparlebiaisdes
réseauxsociaux
En2003,l’artisteBarbaraStreisandapoursuividesactivistesenvironnementauxqui
avaientprisunephotographieaériennedesamaisonsituéesurlacôtecalifornienne
danslecadred’unprojetenvironnementalvisantladocumentationdel’érosiondela
côtecalifornienne,afinnotammentquelaphotographiesoitretirée.Aprèsledépôt
desprocédures,laphotoproblématiqueaétévisionnéeparplusde420000
utilisateurssuivantlepartagedel’informationdanslesmédiasetlesmédiassociaux,
alorsqu’ellen’avaitétévuequ’àsixreprisesauparavant.
BienqueMadameStreisandconsidéraitcommeirritantelaprésencedela
photographiesurInternet,elleagrandementaggravésonpréjudiceenattirant
l’attentiondupublicsurlasituationqu’ellevisaitàfairecesser.Cephénomène
découlantdesréseauxsociauxportedorénavantlenomd’EffetStreisand.
UnexempleauQuébec:L’affaireLassonde
©CIPS,2014.*Avocatetagentdemarquesdecommerce,deROBIC,
S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaire
d’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce.PubliédanslenumérodeJuin2014
deCapitalQuébec–LemagazinedelaChambreducommerceetdel’industriedeQuébec37.
Publication062.068..
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
2
En2006,IndustriesLassondeinc.(«Lassonde»)aintentédesprocédurescontrela
PMEquébécoiseL’Oasisd’Oliviainc.,afinnotammentquecettedernièrecesseson
utilisationdelamarquedecommerceOLIVIA’SOASISenassociationavecdes
produitsdesoinspersonnelsetdesoinspourlapeau,surlabasederisquesde
confusionaveclesjusdefruitsdeLassondecommercialiséssouslamarque
OASIS
MD.
Lestribunauxontd’abordrejetélapoursuiteintentéeparLassonde,enplusde
condamnercettedernièreàverserlasommede125000$àL’Oasisd’Oliviainc.,
considérantquelapoursuiteintentéeparLassondeconstituaitunabusde
procédure.Lassondeatoutefoisréussiàfairecassercettecondamnationau
paiementdedommagesàlaPMEdevantlaCourd’appel.
Suivantlapublicationd’unarticleintitulé«Pastoucheaumot«oasis»»relatantles
différentesprocéduresayanteulieu,toutenfaisantunparallèleavec«Davidcontre
Goliath»,lesréseauxsociauxsesontenflammés.Lemot-clic#Oasisestdevenuen
quelquesheureslepremiersujetdediscussionsurlesmédiassociauxauQuébec.
LapageFacebookdesjusOasisaétéenvahiedecommentairesnégatifs.Un
animateurquébécoisbienconnuamêmepubliédesmessagessursoncompte
Twitterafindementionnerqu’ilneboiraitplusdejusOasis,vusonmécontentement.
Lesoirmême,LassondeapubliéunmessagesurlapageFacebookdesjusOasis,
danslequelelleamentionnévouloirdédommagerlaPMEavecquiellevenaitde
débattredevantlestribunauxpendantprèsdeseptans.Dèslelendemain,une
ententeauraitétéconcluequantàundédommagementdelaPME,bienque
LassondeaiteugaindecauseenCourd’appel,ilfautselerappeler.
Cequ’ilfautretenir
L’avènementdesréseauxsociauxinfluencesanscontreditlagestiondessituations
litigieuses,encequelaréactiondupublicpourraparfoiscauserundommageplus
importantquelasituationproblématiqueinitiale.Ainsi,ilestimportantd’évaluer
l’impactdesnouvellestechnologiesafind’éviter,parméconnaissancedesnouvelles
règlesdujeu,deseplacerdansdessituationspréjudiciablesquiauraientpuêtre
évitéesenadoptantd’autrestypesd’approchespluscréatives,lorsquelasituation
s’yprête.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevoué
depuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstousles
domaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
3
marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireet
artistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;
biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsdecommerce,know-how
etconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;commerceélectronique,
distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeet
arbitrage;vérificationdiligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentand
trademarkagentsdedicatedsince1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsof
intellectualproperty:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certification
marksandindicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-trust;
licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionandbusinesslaw;
marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELA
PLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTO
THEWORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)