Réexamen et invalidation: deux façons de s’opposer à un brevet après sa délivrance
RÉEXAMENETINVALIDATION:DEUXFAÇONSDES’OPPOSERÀUNBREVETAPRÈS
SADÉLIVRANCE
LaurenceBourget-Merle*
LEGERROBICRICHARD
,S.E.N.C.R.L.
Avocats,agentsdebrevetsetdemarques
CentreCDPCapital
1001,Square-Victoria–BlocE–8
eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.(514)9876242-Fax(514)8457874
info@robic.com–www.robic.ca
AuCanada,laLoisurlesbrevetspermetdes’opposeràunbrevetaprèssa
délivrancededeuxmanières,soitparlebiaisd’unréexamen,soitparune
procédured’invalidation.Lebutduprésentarticleestdeprésenterchacune
decesdeuxprocédures,leursimplicationsetlesavantagesetinconvénients
del’uneparrapportàl’autre.
Réexamen(Loisurlesbrevets,articles48.1à48.5)
Leréexamend’unbrevetsefaitsuiteàunerequêteenregistréeauprèsdu
Commissaireauxbrevets.Ilpeutêtredemandéparunetiercepersonne,soit
l’intéressé,maisaussiparledétenteurdubrevetlui-même.L’intéressépeut
demanderleréexamenducontenuetdelaportéed’uneouplusieurs
revendicationsdubrevet,maisuniquementsurlabasededocuments
d’antérioritésquipeuventêtredesbrevets,desdemandesdebrevets
publiéesettoutautredocumentimprimé,qui,depréférence,n’ontpasdéjà
étécitéspendantl’examendelademandedontestissulebrevet.L’intéressé
doitfairelapreuvequ’unenouvellequestionimportanteestsoulevéequant
àlabrevetabilitéendiscutantclairementlapertinencedechaque
antérioritéetenexpliquantpourquoitelleoutellerevendicationest
anticipéeet/ouévidenteauvuduoudesdocumentsprésentés.
Aprèsledépôtdelarequête,leCommissaireconstitueunconseilde
réexamenquivaêtrechargédudossier.Leconseilatroismoissuivantsa
constitutionpourrendreunpremieravissurlapertinenceduréexamen.Sile
conseilestd’avisquelarequêtenesoulèvepasdenouvellesquestions
importantesquantàlabrevetabilitéd’unerevendicationdubrevet
concerné,ilenaviseledemandeuretledossierestclos.Silarequêteest
CIPS,2006.
*DeLEGERROBICRICHARD
,S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaired’avocats,d’agentsde
brevetsetd’agentsdemarquesdecommerce.PubliédansleBulletinPrintemps2006(vol10,no
2).Publication068.074F.
acceptée,leconseilenvoieunavisaubrevetépourluiexposersapositionet
lebrevetéatroismoispourrépondreetprésentersescommentairessurla
brevetabilitédesrevendications.Lebrevetépeutainsiproposerdes
modificationsauxrevendicationsréexaminées,soumettredenouvelles
revendicationsoudéciderd’ensupprimer,celadanslamesureoùlaportée
desrevendicationsn’estpasélargieparrapportaubrevetoriginal.Leconseil
vaalorsexaminerlesmodificationsproposéesparlebrevetéetvarendresa
décisionendélivrantunconstatderéexamen,auplustarddouzemoisaprès
lanotificationaubreveté.Sileconstatannuleuneouplusieurs
revendications,lebrevetestconsidérécommeavoirétédélivréàcompter
desadatededélivrance,maisdanssaformemodifiée.Sitoutesles
revendicationssontrejetées,lebrevetestconsidérécommen’ayantjamais
étédélivré.Siunenouvellerevendicationestinséréeouunerevendication
estmodifiée,cetterevendicationprendeffetàladateduconstatet
demeurevalidejusqu’àl’expirationdubrevet.
Ilestimportantdenoterquelebreveté,etluiseul,atroismoisàpartirdela
dated’expéditionduconstatderéexamenpoursaisirlaCourfédéraled’un
appelportantsurladécisionduconseilderéexamen.
Invalidation(Loisurlesbrevets,article60)
Uneprocédured’invalidationd’unbrevetestportéedevantlaCourfédérale
àladiligenceduprocureurgénéralduCanadaoud’unintéressé.Al’issude
laprocédure,lebrevetdanssatotalitéouuneouplusieursdeses
revendicationspeuventêtredéclarésinvalides,ouaucontraire,lebrevet
peutêtredéclarévalide.
Ilestimportantdenoterquelefaitdedéclarerunerevendicationinvalide
nevapasnécessairementaffecterlavaliditédesautresrevendicationsdu
brevet.
Dansuneactioneninvalidation,laresponsabilitéestàl’intéressédeprouver
quelebrevetouuneouplusieursdesesrevendicationssontinvalides.De
nombreuxmotifspeuventêtreinvoquéspourtenterd’invaliderunbrevet,
quecesoitsurlabased’antérioritésoupourdesraisonsplustechniquesliées
àdesdéfautsintrinsèquesaubrevet.Généralement,l’intéressévatenterde
prouverquelesrevendicationsmanquentdenouveautéoud’activité
inventiveoud’utilité,qu’ellessontambiguës,qu’ellesnesontpassupportées
parladescription,i.e.queleurportéeesttroplargeparrapportàla
description,queladescriptionetlesexemplesdubrevetnefournissentpas
lesélémentssuffisantspourpermettredereproduirel’invention.D’autres
motifspeuventêtrealléguéstelsque:lechevauchemententredeuxbrevets,
lanon-conformitéentrelebrevettelquedélivréetlademandetelleque
déposéeàl’origineoulademandeprioritaire.Desmotifsd’ordreplus
procédurierstelsqueparexempleunedéclarationinappropriéedes
inventeursoudesinformationsincorrectesdanslapétitionpeuventaussiêtre
invoqués,maissontlaplupartdutempsconsidéréscommeinsuffisantspour
invaliderunbrevet.
Uneactioneninvalidationd’unbrevetpeutêtreintentéeparledépôtd’une
demandeàceteffetauprèsdelaCourfédérale.Ledéfendeuràuneaction
encontrefaçonpeutégalement,pardemandereconventionnelle,
demanderàlaCourdedéclarerinvalidetoutoupartiedubrevet.Pendant
lesprocéduresàlaCour,lebreveté,maisaussil’intéressé,vapouvoirexposer
etdéfendresesarguments.Al’issuedesprocédures,laCourfédéralerend
sonjugementetdéclaresilebrevetouuneouplusieursdeses
revendicationssontinvalides,ousilebrevetestvalide.Enfonctiondela
décisiondelaCour,l’intéresséouledétenteurdubrevetpeutfaireappelde
cettedécision.
Avantagesetinconvénients
Uneactioneninvalidationpeutêtretrèslongueetdonconéreuse.Toutefois,
elleprésentedesavantagespuisquelapartiesouhaitantfaireinvaliderun
brevetpourradéfendresesallégationsdevantlaCouretauramoyende
faireappelsiladécisionneluiestpasfavorable.
Aucontraire,leréexamend’unbrevetdemandéparunetiercepersonnene
permetpasàcettepersonnededéfendresesallégations,nidefaireappel
deladécisionrendueparleconseilderéexamen.Seullebrevetéace
privilège.Cependant,lesprocéduresderéexamenpeuventavoirun
avantagepourunetiercepersonnequisouhaiteunedécisionrapideà
moindrefrais.
D’autrepart,commecelaaétéexpliquéprécédemment,uneactionen
invalidationpermetd' »attaquer »unbrevetdeplusieursfaçons,quecesoitsur
labased’antérioritésoupourdesraisonsliéesàdesdéfautsintrinsèquesau
brevet.Cependant,lescourscanadiennessontgénéralementpeu
réceptivesauxargumentsliésauxdéfautsintrinsèques,etledemandeuraura
avantageàinvoquerlemanquedenouveautéoud’inventivitéetàparfaire
sesargumentsàceteffet.Leréexamend’unbrevetquantàluinepeutêtre
demandéquesurlabasedumanquedenouveautéet/oud’inventivité,et
latiercepersonnedemandantleréexamenalachargedeprouverqu’une
nouvellequestionimportanteestsoulevéequantàlabrevetabilitéd’uneou
plusieursrevendications,endiscutantclairementlapertinenceduoudes
documentsd’artantérieur.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevouédepuis
1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstouslesdomaines:
brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesde
certificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireetartistique,droits
voisinsetdel’artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,
pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;
licences,franchisesettransfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroit
desaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérification
diligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:patents,
industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindicationsoforigin;
copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,
softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;trade
secrets,know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-
commerce,distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecution
litigationandarbitration;duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHEWORLD