Méthode d’affaires d’amazon.com non brevetable au Canada
MÉTHODED’AFFAIRESD’AMAZON.COMNONBREVETABLEAUCANADA*
LEGERROBICRICHARD,
S.E.N.C.R.L.
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
LaCommissiond’appeldesbrevetsauCanadaarécemmentrejetéunedemande
debrevetd’Amazon.comportantsuruneméthoded’affaires.
L’équivalentdecettedemandeauxÉtats-UnisestlebrevetUS5,960,411quiavait
étéaccordéàAmazon.comen1999pourlaméthoded’affairesdecommandesen
ligneen«unclic».Unelicencepourcebrevetavaitétéoctroyéeentreautresàla
compagnieApplepourlesservicesiTunesStoreetiPhoto.
LadécisiondelaCommissiond’appeldesbrevetsesttrèsdétailléesurlaquestion
delabrevetabilitédesméthodesd’affairesengénéral.Lesétapesd’analysedela
Commissionpourdéterminersiuneméthoded’affairesestbrevetableounonsont
présentéescommesuit:a)Tenircompteàlafoisdelaformeetdelasubstancedes
revendications
La«forme»delarevendicationréfèreaulibellédelarevendication
(quiestletextedéfinissantlaportéedel’inventiondansune
demandedebrevet).La«substance»delarevendicationréfèreà
unecompréhensiondelanaturedel’inventionrevendiquéeetune
déterminationdecequiaétéajoutéàlaconnaissancehumaine.
b)Déterminersil’objetdel’inventionsatisfaitladéfinitiond’unedes
catégoriesd’invention:réalisation,procédé,machine,fabricationou
compositiondematière.
c)Déterminersil’inventioneffectueunchangementdenatureoud’état
Souscecritère,ilfautdéterminersil’inventionentraîneun
changementdenatureoud’étatparrapportàunobjetmatériel.
d)Déterminersil’objetdel’inventionestunobjetexcluparlaLoisur
lesbrevets(«Loi»)
CertainesinventionsnepeuventpasêtrebrevetéesselonlaLoi,
incluantlesméthodesdecalcul,lesméthodesdetraitementmédical,
lesformesdeviesupérieure,lessystèmesetméthodesdegestion
d’entrepriseetlescompétencesouméthodesprofessionnelles.
©CIPS,2009.
*DeLEGERROBICRICHARD,S.E.N.C.R.L..uncabinetmultidiscipliaired’avocatsetd’agentsde
brevetsetdemarquesdecommerce.PubliédansleBulletinÉté2009(vol.13no2)ducabinet.
Publication068.106F
2
e)Déterminersil’objetdel’inventionestnontechnologiqueetdoncnon
prévuparlaLoi
LaCommissiond’appelmentionnequechacunedescinq(5)catégoriesd’invention
porteessentiellementsurlesobjetsdenaturetechnologique.Unobjetquin’estpas
technologiquenepourradoncpasentrerdansaucunedescatégoriesd’invention.
LaCommissionaensuiteappliquécescritèrespourconclurequelademandede
brevetd’Amazon.comn’étaitpasune«réalisation»tellequedéfinieparlaLoiet
doncqu’elleneconstituaitpasunobjetviséparcelle-ci.Eneffet,laCommissiona
déterminéquel’inventionneconstituaitpasunacteouunensembled’actes
accomplisparunagentphysiquesurunobjetphysiquequelconquequiprovoqueun
changementdanslescaractéristiquesoul’étatdecetobjet.
Encesens,laCommissiond’appelsembleserapprocherdel’interprétationrécente
faiteparlesCoursaméricainesdansl’affaireInreBilskiquiavaitétabliuncritère
similairedetransformation-machinedansladéterminationdelabrevetabilitéd’une
méthoded’affaires.
Enparallèleàcettedécision,leBureaudesbrevetsapubliépourconsultations
(jusqu’aumoisd’août2009)unenouvelleversionduchapitre12duManueldes
PratiquesdesExaminateursdanslequellaquestiondirectedelabrevetabilitédes
méthodesd’affairestellequ’elleétaittraitéejusqu’àmaintenantaétésuppriméede
l’ébauche.Cependant,l’approcheadoptéeparlaCommissiond’appel,avecles
étapesd’analyseprésentéesci-dessus,sembleêtrereflétéedansleprojetdecette
nouvelleversionduchapitreportantsurl’objetd’uneinvention.
IlseraintéressantdevoirsiAmazon.comvaportercettedécisionenappel,ledélai
pourcefaireexpirantenseptembre2009.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
vouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelle
danstouslesdomaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marques
decommerce,marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,
propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,
logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentions
végétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchiseset
transfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
3
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérificationdiligente
etaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:
patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksand
indicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-
trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionand
businesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHE
WORLD
MarquesdecommercedeLEGERROBICRICHARD,
SENCRL(«ROBIC»)