L’utilisation des logiciels en entreprise surveillée par business software alliance
L’UTILISATIONDESLOGICIELSENENTREPRISESURVEILLÉ
EPAR
BUSINESSSOFTWAREALLIANCE
J
EAN-FRANÇOISJOURNAULT*
ROBIC,
SENCRL
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
Undesprincipauxproblèmesaveclepiratagedelogicielsestquedenombreuses
entreprisesquinedisposentpasdetoutesleslicencesappropriéesn’ontpas
consciencedel’illégalitédeleursagissementsoudel’ampleurduproblèmeavant
defairel’objetd’unedénonciation.Or,desagissementsfautifs,mêmes’ilssont
involontaires,peuventalorsêtrelourdsdeconséquences.
Onpenseplusparticulièrementauxinterventionsparfoismuscléesmenéespar
BusinessSoftwareAlliance(ci-aprèsBSA),uneassociationquiluttecontrele
piratagedelogiciels.Sesmembressontdegrandsfabricantsdelogicielsdont
plusieursproduitssontdestinésauxentreprises,telsAdobe,MicrosoftetSymantec.
Cesinterventionsdécoulenthabituellementd’unedénonciationdenon-conformité
transmiseàBSAparunepersonnedisposantd’informationsprécisesàcetégard.
Danscecontexte,touteentrepriseaintérêtàéviterd’êtrelacibledeBSAou,tout
aumoins,réagirconvenablement.Lafaçonlaplusefficaced’assureruneconformité
entreleslogicielsinstallésetleslicencesacquisesestd’adopterdespratiques
exemplairesenmatièredegestiondesactifslogiciels(aussiconnusous«Software
AssetManagement»ou«SAM»)ou,auminimum,effectuerunevérificationinterne
périodique.Cettevérificationconsisteen:(i)uninventairedel’ensembledes
logicielsinstallés(ilexistedesoutilsinformatiquespourcefaire);(ii)uninventaire
deslicencesdétenues(tenantcomptedunombreetdutyped’installations
autoriséesetdesversionsvisées);(iii)unecomparaisonentreleslogiciels
répertoriésetleslicencesdétenueset(iv)unerégularisationconsistantsoità
supprimerleslogicielsexcédentairesouacheterleslicencesmanquantes,selonle
cas.Ceprocessusdevraitêtrerépétérégulièrement.
Outrelesinitiativesdécritesci-dessus,certaineshabitudesfacilitentlavérification,
notamment:(i)centraliserlesachatsdelogiciels,(ii)documentercesachatsen
conservanttouteslespreuvesd’achatdelicenceset(iii)procéderàl’enregistrement
decelles-ciauprèsdesfabricantsconcernés.Ilseraitégalementjudicieuxde
©CIPS,2010.*DeROBIC,S.E.N.C.R.L..uncabinetmultidisciplinaired’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarques
decommerce.PubliédansleBulletinPrintemps2010(vol.14no1)ducabinet.Publication068.118F
2
s’assurerquetoutefacturedematérielinformatiquevenduavecdeslogiciels
préinstallésfaitmentiondeceux-ci.Finalement,unepolitiqued’installationet
d’utilisationdelogicielsàl’attentiondetoutlepersonneldevraitêtredéveloppéeet
êtresoutenuepardesmoyenstechniquesdecontrôle.
L’entreprisequifaitl’objetd’uneplaintedelapartdeBSAn’estpaspourautant
dépourvued’options.Toutd’abord,pourmaximiserleschancesqu’unrèglement
amiableintervienne,ilimportededisposerd’unportraitrigoureusementexactdela
situationrelativementauxlogicielsencauseendatedelamiseendemeure,etce,
pouréviterlesrisquesdecontradictionssubséquentes.Ensuite,ilfauts’informer
plusprécisémentdelateneurdesinformationsdontBSAdéclaredisposerpour
justifiersonintervention.S’ilexisteunécartentrelasituationréelleetcelleperçue
parBSA,celapourraitcontribueràfairediminuerlemontantréclaméparBSA.Il
importeégalementdevérifierchacunedesallégationsdeBSAetdes’assurerque
lesfaitsreprochésvisentdel’équipementdétenuparl’entreprise,paroppositionà
del’équipementpersonneld’employésoud’administrateurs.Parailleurs,siles
logicielsinstallésl’ontéténonseulementàl’insudesdirigeantsdel’entreprise,mais
qu’ilsontétéinstallésetutilisésendehorsducadredel’exécutiondesfonctionsdes
employésconcernés,ilpourraits’agird’unmoyenpotentield’exonérationàfaire
valoir.
Encasdecontestationauniveaujudiciaireoudanslecadredepourparlersde
règlement,ilimportedetenircomptedufaitqueBSAn’estpastitulairedudroit
d’auteurdansleslogicielsdesfabricantsqu’ellereprésente.
Danstouslescas,lefaitd’êtreaccompagnéparunconseillerjuridiqueexpérimenté
enlamatièredèsqu’unesituationsemblableseprésentecontribueàceque
survienneundénouementaussirapideetfavorablequepossiblepourl’entreprise
ciblée.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
vouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledans
touslesdomaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesde
commerce,marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,
propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,
logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentions
végétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchiseset
transfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérificationdiligente
3
etaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:
patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksand
indicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-
trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionand
businesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELA
PLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOUR
IDEASTOTHEWORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)