Loi sur le service canadien de sécurité (LRC 1985, c. C-23)
LOISURLESERVICECANADIENDURENSEIGNEMENTDESÉCURITÉ
HuguesG.Richard*
LEGERROBICRICHARD,avocats
ROBIC,agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
CentreCDPCapital
1001Square-Victoria–BlocE-8
eétage
Montréal(Québec)H2Z2B7
Tél:514-987-6242-Fax:514-845-7874
info@robic.com–www.robic.ca
L’AssociationduBarreauCanadienprocèdeactuellementàlarévisiondela
LoisurleServicecanadiendurenseignementdesécurité(ci-aprèsdésignée:
« laLoi »)quifutadoptéeen1984etquiprévoitsonpropreexamenaprèsle16
juillet1989,àsavoir,cinqansaprèssonadoption.
UncomitédenotreAssociationfutforméafindepréparerunrapportqui
devrait,lorsqu’approuvéparl’ExécutifNational,êtresoumisaucomitéspécial
delaChambredescommunesconstituéenvertudel’article56delaLoi.
PourmieuxsaisirlaportéedumandatducomitédelaChambredes
communes,nousreproduisonsci-dessousletextedel’article56deLaLoi:
56.(1)Aprèsle16juillet1989,unexamencompletdesdispositionsetde
l’applicationdelaprésenteloidoitêtrefaitparlecomité,soitdelaChambre
descommunes,soitmixte,queleParlementdésigneouconstitueàcettefin.
(2)Dansl’annéequisuitledébutdesonétudeoudansledélaisupérieur
queleParlementluiaccorde,lecomitéviséauparagraphe(1)remetson
rapport,accompagnédesmodificationsqu’ilrecommande,auParlement.
1984,ch.21,art.69.
Ilsemblequ’undesproblèmesqu’al’Associationdanslapréparationdeson
rapport,soitladifficultéd’avoiraccèsàdel’informationrelativeaux
opérationsduService.LanaturesecrètedesopérationsduServiceexplique
lesraisonspourlesquellesl’informationpertinenten’estpasàlaportéedela
main.Ilsembledoncquepourfairesonproprerapport,notreAssociationne
pourrasefonderquesurlesinformationsgénéralementaccessiblesaupublic.
LEGERROBICRICHARD,1990.*Avocatetagentdemarquesdecommerce,HuguesG.Richard,estl’undesassociés
principauxducabinetd’avocatsLÉGERROBICRICHARD,s.e.n.c.etducabinetd’agentsde
brevetsetdemarquesdecommerceROBIC,s.e.n.c.PubliéàLeJournalduBarreau(vol.22,
no2,p.1)15janvier1990.Publication143.005.
LasubstanceoulalignedirectricedelaLoiseretrouveexpriméeenson
article2àladéfinitionde »menacesenverslasécuritéduCanada ».Cette
définitionselitcommesuit:
« «menacesenverslasécuritéduCanada»Constituentdesmenacesenversla
sécuritéduCanadalesactivitéssuivantes:
a)l’espionnageoulesabotagevisantleCanadaoupréjudiciablesà
sesintérêts,ainsiquelesactivitéstendantàfavorisercegenre
d’espionnageoudesabotage;
b)lesactivitésinfluencéesparl’étrangerquitouchentleCanadaous’y
déroulentetsontpréjudiciablesàsesintérêts,etquisontd’unenature
clandestineoutrompeuseoucomportentdesmenacesenvers
quiconque;
c)lesactivitésquitouchentleCanadaous’ydéroulentetvisentà
favoriserl’usagedelaviolencegraveoudemenacesdeviolence
contredespersonnesoudesbiensdanslebutd’atteindreunobjectif
politiqueauCanadaoudansunEtatétranger;
d)lesactivitésqui,pardesactionscachéesetillicites,visentàsaperle
régimedegouvernementconstitutionnellementétabliauCanadaou
dontlebutimmédiatouultimeestsadestructionousonrenversement,
parlaviolence.
d)lesactivitésqui,pardesactionscachéesetillicites,visentàsaperle
régimedegouvernementconstitutionnellementétabliauCanadaoudontle
butimmédiatouultimeestsadestructionousonrenversement,parla
violence.
Laprésentedéfinitionnevisetoutefoispaslesactivitéslicitesdedéfense
d’unecause,deprotestationoudemanifestationd’undésaccordquin’ont
aucunlienaveclesactivitésmentionnéesauxalinéasa)àd). »
L’article34delaLoiprévoitlaconstitutionduComitédesurveillancedes
activitésderenseignementdesécurité.Lesmembresdececomitésont
nommésàtitreinamoviblespouruneduréemaximaledecinqans.Ce
comitéannuellementsoumetunrapport.Lerapportsoumispourl’année
1989estl’unedessourceslespluspertinentespournotreAssociationquitente
actuellementdefairelebilandescinqpremièresannéesd’opérationdu
Service.LedernierrapportduComitédesurveillancedesactivitésde
renseignementdesécurité(ci-aprèsdésigné: »Comitédesurveillance »)
proposetrente-et-unerecommandationsvisantdesamendementslégislatifs.
OnpeutylireenparticulierqueleComitédesurveillanceréclamel’accèsà
touslesdocumentssouslecontrôleduService.
LeComitédesurveillancerecommandeégalementunamendement
prévoyantladésignationd’un »avocatdudiable »parlacourlorsqu’ilsera
demandéàunjugedelacourfédéralededécernerunmandat.
LeComitédesurveillanceproposeaussid’amenderlaLoidefaçonàgarantir
l’anonymatauxemployésduServicequiseplaindraientaucomitéetde
garantirque,silesplaignantsétaientéventuellementidentifiés,ilsn’auraient
pasàfairefaceàdesmesuresdisciplinairesfondéesuniquementsurlefait
qu’ilsontportédetellesplaintes.
LeComitédesurveillancerecommandedeplusquel’article486duCode
Criminelsoitamendédefaçonàcequelesmenacesenverslasécuritédu
Canadatellesquedéfiniesàl’article2delaLoisoientajoutéesauditarticle
486demanièreàcequ’unjugepuisseentendreàhuisclosunepartied’un
procèsoùdesquestionsdesécuriténationalepourraientêtresoulevéeset
mêmed’excluredansdetelscas,enplusdupublic,ledéfendeuretson
avocat.
Ilseraitévidemmenttroplaborieuxdefairelasynthèsedetoutesles
recommandationsduComitédesurveillance.L’heureesttoutefoisàlaremise
enquestiondelaLoiduServicecanadiendurenseignementdesécurité.
Lesavocats,défenseursdeslibertéspardevoir,sontdoncappelésàintervenir
dansceprocessusd’examenafind’assurerquel’équilibreentreleslibertés
individuellesetleslibertéscollectivessoitmaintenu.Lesavocatsont
l’obligationdenepasêtreabsentsdecedébatpuisqu’àdéfautd’untel
équilibre,cesontlesdroitsfondamentauxdechaquecanadienquiseront
misenpéril.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevoué
depuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstousles
domaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marques
decertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireetartistique,
droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;
biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsdecommerce,know-
howetconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;commerce
électronique,distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,
litigeetarbitrage;vérificationdiligenteetaudit;etce,tantauCanadaqu’ailleursdansle
monde.Lamaîtrisedesintangibles.
ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicatedsince1892tothe
protectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:patents,industrialdesigns
andutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindicationsoforigin;copyrightand
entertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,softwareand
integratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-
commerce,distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecution
litigationandarbitration;duediligence;inCanadaandthroughouttheworld.Ideaslive
here.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHEWORLD