Les licenciers fêteront-ils Noël plus tôt cette année ?
LESLICENCIÉSFÊTERONT-ILSNOËLPLUSTÔTCETTEANNÉE?
N
ADIAPERRI*
LEGERROBICRICHARD,
S.E.N.C.R.L.
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
CertainesdispositionsdelaLoisurlafailliteetl’insolvabilité(la«LFI»)etlaLoisur
lesarrangementsaveclescréanciersdescompagnies(la«LACC»)ontété
amendéesle18septembre2009ayantpoureffetd’améliorerlesdroitsdeslicenciés
utilisantdelapropriétéintellectuellesouslicence.
LesLFIetLACCsontdesloisfédéralesquipermettent,notamment,auxdébiteurs
ensituationfinancièreprécairedecontinueràopérerdanslemarché(parfois,que
temporairement)enréorganisantleursaffairesfinancièresetenconcluantdes
ententesavecleurscréanciers.
Simplementdit,laLFIetLACCexigentdesdébiteursqu’ilsseréorganisentet
préparentunplan(appelé«propositionconcordataire»souslaLFIet«plan
d’arrangement»souslaLACC)résumantlamanièredontlesdébiteursont
l’intentionderepayerleursdettes.Cesdernierssontassujettisàl’approbationdes
créanciersetdelaCour.
IlestimportantdenoterquelaLACCestréservéeauxdébiteursquidoiventplusde
cinq(5)millionsdedollarsàleurscréanciers.Ceuxquidoiventmoinsdecinq(5)
millionsdedollarsdevrontsoumettreleursententesenvertudesmodalitésprévues
àlaLFI.L’objectifrecherchéparcettelégislationestdepermettreauxdébiteursde
seremettresurpied,d’améliorerleursantéfinancièreetd’éviterlafaillite.Àmême
leprocessusderéorganisation,laLFIetlaLACCpermettentauxdébiteursde
mettrefinàdescontrats,incluantdesconventionsdelicenceauxquellesilssont
parties.Ledroitdeprocéderàcesrésiliationsn’estpasautomatiqueparailleurs,
maisplutôtconditionnelàunesériedeformalitésprévuesàlaLFIetlaLACC.
Avantl’entréeenvigueurdesamendementssusmentionnés,ilétaitacceptéqueles
débiteurs/concédantscherchantàconclureuneententeavecleurscréanciers
avaientledroitderésilierleslicenceset,cefaisant,deforcerleurslicenciésà
cesserd’utiliserlapropriétéintellectuellefaisantl’objetdeslicencesrésiliées.Ces
licenciésqui,d’unseulcoup,seretrouvaientdansunesituationoùilsnepouvaient
©CIPS,2009.
*DeLEGERROBICRICHARD,S.E.N.C.R.L..uncabinetmultidisciplinaired’avocatsetd’agentsde
brevetsetdemarquesdecommerce.PubliédansleBulletinAutomne2009(vol.13no3)ducabinet.
Publication068.110F
2
plusutiliserlégalementlapropriétéintellectuelle,étaientlaisséssansoption.En
effet,leseulrecoursdontilspouvaientseprévaloirenvertudelaLFIetlaLACC
étaitdedéposeruneréclamationpourlesdommagesqu’ilsavaientsubisenraison
delarésiliationdeleurlicence.
Lasituationabienchangéàlasuitedel’adoptiondecesamendements.Bienque
cesderniersneretirentd’aucunemanièreledroitd’undébiteur/concédantderésilier
sesconventionsdelicence,lesdébiteurs/concédantsdevrontdorénavantse
conformeràunpeuplusdeformalités.Quiplusest,envertudecesamendements,
lesdébiteurs/concédantsnepourrontplusforcerleslicenciésàcesserd’utiliser
toutelapropriétéintellectuellesouslicence.Eneffet,dansunesituationde
réorganisation,laLFIetlaLACCpermettentauxlicenciésdecontinueràutiliserla
propriétéintellectuellesouslicencemêmesilalicenceestrépudiéeparle
concédantpourvuquelelicenciécontinuederespecterlesmodalitésdelalicence
relativesàl’utilisationdelapropriétéintellectuelle.
Essentiellement,leslicenciésdoiventseconformerauxdispositionsdes
conventionsdelicences’ilsveulentcontinueràutiliserlapropriétéintellectuelle
alorsquelesdébiteurs/concédantsnelesontpas.Ainsi,etmalgréles
amendements,leslicenciéspourraientseretrouverdansunesituationdanslaquelle
ilsauraientledroitd’utiliserlapropriétéintellectuellesouslicencemaissansêtreen
mesured’enassurerlemaintienetlavaliditéoulavaleur.Biensûr,toutdépendde
cequiestprévudanslesconventionsdelicence.
Deplus,d’autresdispositionsdelaLFIetlaLACCdonnentledroitàlaCourde
permettreauxsyndics,entreautres,devendrelesactifs(incluantlapropriété
intellectuelle)dedébiteurs/concédantsinsolvables.Ledroitcanadienpermet
égalementlaventedetelsactifs,libreetquittedetoutechargeoudroitcontractuel.
End’autresmots,etce,malgrélesamendementsapportésàcertainesdispositions
delaLFIetlaLACC,leslicenciéspourraientseretrouverdansdessituationsoùils
perdraient(sansfautedeleurpart)ledroitd’utiliserlapropriétéintellectuellesous
licenceàlasuitedel’acquisitiondecelle-ciparuntiers.
Enconclusion,selonlesamendementsapportésàlaLFIetlaLACC,lesdroitsdes
licenciésnepourrontêtremaintenusquedanslescasoùlesdébiteurs/concédants
résilientlesconventionsdelicencedanslecadredeleurréorganisationenvertude
ceslois.Conséquemment,ettellesquesontleschosesprésentement,leslicenciés
n’ontaucundroitstatutairedecontinueràutiliserdelapropriétéintellectuellesous
licenceàlasuitedelarésiliationdeconventionsdelicencepardesconcédants
faillis
.
CertainsespéraientinitialementquecesamendementsapportésàlaLFIetlaLACC
auraientcommeeffetderapprocherlapratiqueduCanadadecelledesÉtats-
Unis.Lesdispositionsaméricainespermettentauxlicenciésdedéciders’ils
3
souhaitentmaintenirleursdroitsenvertudeconventionsdelicenceàlasuitedela
faillitedeconcédants.
Ainsi,afindevoirleCanadaàégalitéaveclesÉtats-Unis,laLACCetLFIdevront
êtreamendéesdavantagedemanièreàcequelesdroitsdelicenciéssoient
protégésencasdefailliteetnonseulementdanslecasd’uneréorganisation.
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
vouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledans
touslesdomaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesde
commerce,marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,
propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,
logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentions
végétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchiseset
transfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérificationdiligente
etaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:
patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksand
indicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-
trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionand
businesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
4
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHE
WORLD
MarquesdecommercedeLEGERROBICRICHARD,
SENCRL(«ROBIC»)