Le partage de fichiers musicaux sur l’Internet est toujours légal, du moins pour maintenant
1
LEPARTAGEDEFICHIERSMUSICAUXSURL’INTERNETESTTOUJOURSLÉGAL,DU
MOINSPOURMAINTENANT
Par
BobH.SotiriadisetFranceLessard
*
LEGERROBICRICHARD,Lawyers
ROBIC,Patent&TrademarkAgents
CentreCDPCapital
1001Square-Victoria-BlocE–8
thFloor
Montreal,Quebec,CanadaH2Z2B7
Tel.(514)9876242-Fax(514)8457874
www.robic.ca-info@robic.com
Quevouslevoyiezcommeunactedepiratageounon,lepartagede
fichiersmusicauxestchosecommune.C’estfacilementdisponibleetpeu
dispendieuxet,pourlemoment,cen’estpasnonplusillégal.LaCour
FédéraleduCanadaarécemmentstatuéquelefaitdeplacerunecopie
d’unechansontéléchargéedansunrépertoireinformatiquepartagé,même
sil’onpeutavoiraccèsàlacopieviaunserviced’échange,plusconnusous
lenomdeservice«peer-to-peer»,neconstituaitpasuneviolationdedroit
d’auteur(BMGCanadaInc.etal.c.JohnDoe(2004)F.C.488(31mars2004,
J.Finckenstein))
Danscetteaffaire,lesdemandeurssonttousmembresdel’industriedu
disqueauCanada.Ilsontintentéunrecourscontreplusieursdéfendeurs
inconnusquiauraientprétendumentvioléledroitd’auteurdesmembresdes
demandeursenéchangeantillégalementdesfichiersmusicauxtéléchargés
del’Internet.Lesvingt-neuf(29)supposéscontrevenantsopéraientsousdes
pseudonymesquelesdemandeursnepouvaientidentifier.Lesdemandeurs
sesontalorstournésverslesdifférentsfournisseursd’accèsInternetetont
demandéàlaCourdeforcerlesfournisseursàrévélerlesnomsetadresses
destitulairesdecomptescorrespondantauxadressesInternetprotocolaires
(adressesI.P.)apparemmentutiliséespourperpétrerlesviolationsalléguées.
Les29internautesauraienttéléchargéplusde1000chansonschacundans
leurordinateurparlebiaisd’unserviced’échanges«peer-to-peer».Les
demandeursplaidaientquecetteformedepartagedefichiermusical
constituaituneviolationàleurdroitd’auteurselonlaLoisurledroitd’auteur.
©LégerRobicRichard,2004.*Avocat,BobH.Sotiriadisestl’undesassociésprincipauxducabinetd’avocatsLégerRobic
Richard,s.e.n.c.etducabinetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerceRobic,
s.e.n.c.Avocate,FranceLessardestmembredesmêmescabinets.Capsulepubliéedans
l éditiondejuillet2004delarevueMontréalInc.Publication062.016F.
2
LaCouraconsidéréquelapreuveavancéeparBMGCanadaétait
largementconstituéedeouï-direetnonconcluante.Lapreuveavaitété
fournieuniquementparleprésidentdelacompagniequioffredesservices
deprotectionenligneetd’anti-piratage.Lesenquêtesn’avaientcependant
pasétéréaliséesparleprésident,maisparsesemployésquiauraientpu
donnercettepreuveeux-mêmes.D’autantplusquelapreuven’étaitpas
clairequantaulienentrelespseudonymesdesinternautesetlesadressesI.P.
identifiéesparlesdemandeurs.Ilétaitfinalementincertainquel’information
soutiréed’uneOrdonnancedelaCourseraitfiable.LesDéfendeursavaient
indiquéquenonseulementlesinformationsseraientdifficilesetlonguesà
obtenir,maiségalementqu’iln’yavaitaucunecertitudequelestitulairesde
comptesidentifiésseraientlesvéritablesutilisateursrecherchés.
LefacteurdéterminantsurlequellaCours’estpenchéefûtlesdéfinitionsdes
termes«autorisation»et«distribution»parrapportàlaviolationdudroit
d’auteur.Enstatuantquelesdemandeursn’avaientpasrencontréleur
fardeaudefournirunepreuvetangibledeviolationdedroitd’auteur,laCour
asoulignélefaitqueledroitd’auteurestd’ordrepublicauCanada.Par
conséquent,undemandeurn’estprotégéquedansleslimitesdelaloi.Plus
particulièrement,laCours’estappuyéesurl’article80(1)delaLoisurledroit
d’auteurstipulantqu’il«neconstituepasuneviolationdudroitd’auteur
protégeanttantl’enregistrementsonorequel’œuvremusicale…,lefaitde
reproduirepourusageprivél’intégralitéoutoutepartieimportantedecet
enregistrementsonore,decetteœuvreoudecetteprestationsursupport
audio».End’autresmots,téléchargerunechansonpoursonusagepersonnel
n’estpasuneviolationdedroitd’auteurselonlaloi.
LaCouraégalementconcluquelesdemandeursn’avaientpasfaitla
preuvequeles29internautesavaient«distribué»ou«autorisé»la
reproductiondedocumentsprotégésparledroitd’auteur.Lapreuvea
seulementrévéléquelesinternautesavaientplacéleurscopiespersonnelles
dansunrépertoirepartagéquiestégalementaccessiblepard’autres
utilisateursviaunserviced’échange.LaCours’estréféréeàunedécision
récentedelaCoursuprêmeduCanada,soitCCHCanadaLtd.c.Law
SocietyofCanada,(2004)C.s.C.13,quidéfinitlemot«autoriser»comme
«sanctionner,appuyerousoutenir».CCHCanadaaégalementétabliquele
faitdepermettrel’accèsàdumatérielpermettantlareproduction
n’équivalaitpasàuneviolation.
LaCouradécidéqueleseulfaitdeplacerunecopiesurunrépertoire
informatiquepartagéauquelplusieursontaccèsneconstituepasune
«distribution»ausensdelaLoisurledroitd’auteur.Pourqu’ilyait
3
effectivementdistribution,ildoityavoirunactepositifouuneactiondela
partdupropriétairedurépertoirepartagé.
LaCourasoupesél’intérêtpublicenfaveurdeladivulgationdes
informationspersonnellesquesontlesnomsetadressesdesinternauteset
l’intérêtdesinternautesàleurconfidentialité.Puisquelesinformations
personnellessusceptiblesd’êtredivulguéesn’étaientpasfiables,difficilesà
obteniretqu’ilétaitfortprobablequedestitulairesdecomptesinnocentsne
soienterronémentidentifiés,lavisiondelaCourfûtquelaconfidentialitédes
internautessurpassaitl’intérêtpublicenfaveurdeladivulgation.
Mêmesilepartagedesfichiersmusicauxn’estpasillégalselonlaCour
Fédérale,lasagan’estpasterminée.
4
ROBIC,ungrouped©avocatsetd©agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevouédepuis
1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstouslesdomaines:
brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesde
certificationetappellationsd©origine;droitsd©auteur,propriétélittéraireetartistique,droits
voisinsetdel©artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,
pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;
licences,franchisesettransfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroit
desaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérification
diligenteetaudit;etce,tantauCanadaqu©ailleursdanslemonde.Lamaîtrisedes
intangibles.
ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicatedsince1892tothe
protectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:patents,industrialdesigns
andutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindicationsoforigin;copyrightand
entertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,softwareand
integratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-
commerce,distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecution
litigationandarbitration;duediligence;inCanadaandthroughouttheworld.Ideaslivehere.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL©INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHEWORLD
ROBIC,ungrouped©avocatsetd©agentsdebrevetsetdemarquesde
commercevouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdela
propriétéintellectuelledanstouslesdomaines:brevets,dessinsindustrielset
modèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesdecertificationet
appellationsd©origine;droitsd©auteur,propriétélittéraireetartistique,droits
voisinsetdel©artisteinterprète;informatique,logicielsetcircuitsintégrés;
biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;secretsde
commerce,know-howetconcurrence;licences,franchisesettransfertsde
technologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérification
5
diligenteetaudit;etce,tantauCanadaqu©ailleursdanslemonde.La
maîtrisedesintangibles.
BARRYGAMACHEBARRYGAMACHEBARRYGAMACHEBARRYGAMACHE
BARRYGAMACHEBARRYGAMACHE
ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectual
property:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,
certificationmarksandindicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,
artistsandperformers,neighbouringrights;computer,softwareandintegrated
circuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnology
transfers;e-commerce,distributionandbusinesslaw;marketing,publicityand
labelling;prosecutionlitigationandarbitration;duediligence;inCanadaand
throughouttheworld.Ideaslivehere.