Le contrat de commande en droit d’auteur français
LECONTRATDECOMMANDEENDROITFRANÇAIS*
Compte-rendu
Marie-EveCôté**
LEGERROBICRICHARD,avocats
ROBIC,agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
CentreCDPCapital
1001Square-Victoria–BlocE-8
eétage
Montréal(Québec)H2Z2B7
Tél:514-987-6242-Fax:514-845-7874
info@robic.com–www.robic.ca
Cetouvrageproposeuneétudeexhaustiveducontratdecommandeen
droitd’auteurfrançais,sujettrèspeuanalysémaisd’uneimportance
considérableenmatièrededroitd’auteur.L’auteureselivreunexamen
completetfortutiledelanatureducontratdecommandedanslecadre
spécifiquedelapropriétélittéraireetartistique.
Toutd’abord,ilconvientdesoulignerquelecontratdecommandeesttrès
populaireendroitd’auteuretuneanalyses’imposaitafind’éviteruncertain
chaosjuridiquedansledomaine.Afind’offrirunoutildetravailintégral,
l’auteureadivisésatâcheendeuxparties.Dansunpremiertemps,l’auteure
dresseunparallèleentrelecontratdecommandeàsonétatpuretle
contratd’entreprise.Ainsi,ellesoulèvelesproblèmesdequalificationdu
contratdecommandepourenveniràlaconclusionquel’onpeutretenirles
qualitésducontratd’entreprise.Eneffet,cedernierreprésenteuncadre
juridiqueoffrantlapossibilitédes’adapterauxcritèresducontratde
commande.Ellepréciseégalementnepasvoirlanécessitéd’assimilerle
contratdecommandeàuneconventionsuigeneris.Suiteàcette
affirmation,ellebrosseuntableaugénéraldesconséquencesjuridiquesdela
qualificationdecontratd’entreprise.
Dansundeuxièmetemps,l’auteuretraiteducontratdecommandedansun
contextespécifiquededroitd’auteur,c’est-à-diredansunesituationoùune
œuvreestcommandéeàuncréateur.Pourcefaire,elleprocèded’abordà
l’observationdesdifférentesrèglesduCodedepropriétéintellectuelle
©LEGERROBICRICHARD,2000.*StéphanieDENOIXdeSAINTMARC,Lecontratdecommandeendroitd’auteurfrançais,
collectionLedroitdesaffaires–Propriétéintellectuelleno19(Paris,Litec,2000),256pages;
ISBN2-7111-3108-4.
**Étudianteàl’ÉcoledeformationprofessionnelleduBarreauduQuébec,enstageauprès
ducabinetd’avocatsLEGERROBICRICHARD,s.e.n.c.etducabinetd’agentsdebrevetset
demarquesdecommerceROBIC,s.e.n.c.(2000),13-1CPI251.Publication276.009.
concernantlaprotectiondel’auteur.Parlasuite,estabordéeunetentative
deconciliationentrelesintérêtsducommanditaireàlarecherchedela
sécuritécontractuelleetceuxdel’auteurcommanditéàlaquêtedela
protectiondesonoeuvre.Ainsisontsoulevéstroisconflitssusceptiblesde
surgirdanslecadred’unetelleconventionsoit,lapossibilitéd’unéquilibre
entrelesdirectivesducommanditaireetlalibertédecréationdel’auteur,le
problèmedel approbationdel’œuvrecommandéeet,finalement,la
questiond’exploitationdel’œuvrecommandée.Àchacundecesobstacles
sontsuggéréesdessolutionsréalistesquirésultentenuncompromisjusteet
équitableafindesatisfairelesintérêtsrespectifsdescréateurscommandités
d’unepartetceuxdescommanditairesd’autrepart.
Cetteréflexioncritiqueetoriginaleàproposducontratdecommandeen
droitfrançaiss’avèreunexcellenttravaild’analyse.StéphanieDenoixde
SaintMarcconclutnotammentaveclesouhaitdetrouverl’équilibreidéalqui
semanifesteraitparlareconnaissancedeladignitédel’auteurparle
commanditaireetparunevisiondelacommandecommeuninstrumentde
créationdelapartducommandité.
ROBIC,ungrouped avocatsetd agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
vouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelle
danstouslesdomaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesde
commerce,marquesdecertificationetappellationsd origine;droitsd auteur,
propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel artisteinterprète;informatique,
logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentions
végétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchiseset
transfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérification
diligenteetaudit;etce,tantauCanadaqu ailleursdanslemonde.Lamaîtrisedes
intangibles.
ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicatedsince
1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:
patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksand
indicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionand
anti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distribution
andbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationand
arbitration;duediligence;inCanadaandthroughouttheworld.Ideaslivehere.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHE
WORLD