Développement récents en droit de la propriété intellectuelle – Service de la formation continue du Barreau du Québec – Table des matières
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
DÉVELOPPEMENTSRÉCENTSENDROITDELAPROPRIÉTÉ
INTELLECTUELLE
SERVICEDELAFORMATIONCONTINUEDUBARREAUDUQUEBEC
TABLEDESMATIÈRES
(1999-2017)
LAURENTCARRIERE*
ROBIC,S.E.N.C.R.L.
AVOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
1999Volume123ISBN2-89451-
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Lesincidencesfiscalesdel’exécutiondelaRS&DE
etl’exploitationdelatechnologie
LucieBélangeretMarcBélanger………………………………………………………………..1
L’accèsaupatrimoineculturelenvuedelaproduction
d’oeuvresinteractives
ÉricFranchi……………………………………………………………………………………………….41
Lesbrevetsd’inventionsurleslogiciels-unedémarche
stratégiquementimportantepourl’industrielinnovateur
StephanP.Georgiev,BrigideMattaretTrinaSarin……………………………………..67
LaprotectionstatutairedesmarquesnontraditionnellesauCanada:
quelquesréflexionssurleurenregistrabilitéetdistinctivité
LaurentCarrière…………………………………………………………………………………………79
L’oeuvremultimédiaetledroitd’auteur
LiseBertrand…………………………………………………………………………………………165
Emploietpropriétéintellectuelle-Méditationssurles
©CIPS,1999-2017*.*Avocatetagentdemarquesdecommerce,LaurentCarrièreestl’undesassociésprincipauxde
ROBIC,S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaired'avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesde
commerce;directeurdepublicationdesActesdesColloquesduservicedeformationcontinuedu
BarreausurlesDéveloppementsrécentsenmatièredepropriétéintellectuelledepuis1999et
organisateurdecescolloques.Publication035.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
2
droitsmorauxdusalarié
Marie-FranceBich…………………………………………………………………………………….195
2000Volume138ISBN2-89451-424-7
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Unconflitquis’amorce:ledroitdelaconcurrenceetla
propriétéintellectuelle
SergeBourque……………………………………………………………………………………………1
Lesecretestdanslasauce:lessecretsdecommerceetles
obligationsjuridiquesquiendécoulent
JeanCarrière…………………………………………………………………………………………….45
Marquesdecommerce:survoldesdécisionsmarquantes
descinqdernièresannées
ChristianBolduc…………………………………………………………………………………………67
Dalavieauxordinateurs-développementsrécentsen
matièredebrevetabilitédesorganismesvivants,des
méthodesdetraitementetdestechnologiesinformatiques
Louis-PierreGravelle…………………………………………………………………………………..
91
Enattendantlaprochainephasedelarévisiondela
Loisurledroitd’auteur,unrappeldesamendements
importantsdelafindumillénaire
SylviPlante……………………………………………………………………………………………….
117
Lacontrefaçonenmatièredelogiciel:oùensommes-nous?
NicolasSapp…………………………………………………………………………………………….161
LesderniersmotsdumillénairedelaCourd’appelfédérale
enmatièredebrevets
FrançoisM.Grenier…………………………………………………………………………………..197
2001Volume157ISBN2-89451-507-3
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
3
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Premierspasdanslemillénaire:lajurisprudencedelaCour
fédéraleduCanadaenmatièredemarquesdecommerce
DanielS.Drapeau………………………………………………………………………………………1
Injonctioninterlocutoire:danslesfaits,existe-t-ilvraimentau
QuébecunchoixdeforumentrelaCourfédéraleetla
Coursupérieure?
JeanCarrière……………………………………………………………………………………………149
Droitd’auteuretInternet:l’affaireNapster
JacquesE.Labrèche………………………………………………………………………………..167
Ledroitd’auteurenmouvement:analysedelajurisprudence
renduedanslecourantdeaannées1996à1999
StefanMartin…………………………………………………………………………………………….185
L’impactd’uneinterprétationtéléologiquesurdesrecours
judiciairesenmatièredecontrefaçondebrevetsauCanada
BobH.
Sotiriadis…………………………………………………………………………………………265
CoursupérieureouCourfédérale?Davantagequ’unesimple
questiondejuridiction
FrançoisGuay…………………………………………………………………………………………..287
Nomsdedomaine
Jean-FrançoisBuffoni………………………………………………………………………………..355
Voiesetrecourscivilsenmatièredeviolationdedroitsd’auteur
auCanada
LaurentCarrière………………………………………………………………………………………..395
L’ordonnanceAntonPiller-Développementsendroitcanadien
DanielOvadia…………………………………………………………………………………………..487
2002Volume177ISBN2-89451-618-5
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
4
Lessûretésetlapropriétéintellectuelle
LouisPayette………………………………………………………………………………………………
1
Propriétéintellectuelleetinsolvabilité:cohabitationpossible?
JeanCarrièreetDavidTardif-Latourelle…………………………………………………….61
Incidencededéveloppementsrécentsendroitdesbrevets
surlesvérificationsdiligentes
Louis-PierreGravelle…………………………………………………………………………………..
93
Importationsparallèles:quandlesmarchésgrisnousenfont
voirdetoutelescouleurs!
Jean-SébastienBrière……………………………………………………………………………….121
Transfertd’intangiblesettransactionsélectroniques:
lesécueilsfiscaux
LucieBélanger………………………………………………………………………………………….215
Assurersesrisquesenmatièredepropriétéintellectuelle
OdetteJobin-Laberge………………………………………………………………………………267
2003Volume197ISBN2-89451-709-2
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Laprotectiondessecretscommerciauxendehorsdelarelation
employeur-employé
JudithRobinsonetSébastienJetté……………………………………………………………..1
Évaluationdesdommagesenmatièredeviolationdedroits
d’auteuretdedroitsmoraux
HélèneD’Iorio…………………………………………………………………………………………….
43
WhatEveryTrade-markLitigatorNeedstoKnowabout
Trade-markOppositions
EkaterinaTsimberis…………………………………………………………………………………….
69
Tromperiecommercialeetpassing-off:développementsrécents
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
5
AlexandraSteele………………………………………………………………………………………109
Lesnomsdedomaine
NathalyJ.Vermette………………………………………………………………………………….143
Appeletrévisiondetribunauxadministratifs:leregistrairedesmarques
decommerceetlaCommissiondudroitd’auteur
MarieLafleur…………………………………………………………………………………………….213
Laviduitépost-emploi:loyauté,discrétionetclauses
restrictives
Marie-FranceBich…………………………………………………………………………………….243
Droitdelaconcurrenceetpropriétéintellectuelle:antinomie
oucomplémentarité?
MadeleineRenaudetDominicThérien……………………………………………………..329
2004Volume215ISBN2-89451-789-0
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
L’AbézedairedesordonnancesAntonPilleretdes
saisies-revendicationsendroitsfédéraletquébécois
DanielS.Drapeau………………………………………………………………………………………1
Laprotectiondesmarquesdecommercenotoires
auCanada
Jean-PhilippeMikus……………………………………………………………………………………63
Licencedemarquesdecommerce-Survoldesdécisions
administrativesetjudiciairesrécentes
ChantalDesjardins…………………………………………………………………………………….97
Lesdatespertinentesenmatièred’oppositionàl’enregistrement
demarquesdecommerce:lamachineàvoyagerdansletemps
JeanCarrière……………………………………………………………………………………………125
Développementsrécentsenmatièrededroitd’auteuret
d’utilisationéquitable:l’aprèsCCH
CatherineBergeron…………………………………………………………………………………..143
Développementsrécentsenmatièredebrevets
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
6
Louis-PierreGravelle………………………………………………………………………………….
171
LesdessinsindustrielsauCanada:ya-t-ildesdéveloppements
«récents»?
AlexandraSteele………………………………………………………………………………………201
2005Volume234ISBN2-89451-875-7
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Marquesdecommercecontrenomscommerciaux:
quiseralegagnant?
Marie-JoséeLapointeetJean-NicolasDelage……………………………………………1
Marquesofficielles:devéritablesmarques«V.I.P.»-Survol
dedécisionsmarquantesdescinqderni`resannées
Jean-FrançoisNadon…………………………………………………………………………………29
Attention!Usurperlesdroitsdudéteneurd’unbrevetd’invention
peutêtrecoûteux…-L’évaluationdesdommagespour
contrefaçondebrevet
FrançoisM.Grenier……………………………………………………………………………………59
TheInterplayBetweenPharmaceuticalDrugsand
Trade-marks
A.DavidMorrowetSachikoChijiwa…………………………………………………………..83
Suitedel’affaireBestWestern:doit-onpermettrel’enregistrement
desmarquesdescriptivesfiguratives?
IsabelleJomphe……………………………………………………………………………………….115
L’affluenceetl’influencedesusagesetpratiquesprofessionnels
endroitd’auteur
FlorenceLucas………………………………………………………………………………………….149
Lesrecoursenpropriétéintellectuelle:stratégiesendemande
MarekNitoslawski……………………………………………………………………………………..171
2006Volume256ISBN2-89635-011-X
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
7
Présentation
PierreChagnon………………………………………………………………………………………….VII
Marquesdecommerceetfonctionnalité:unmariagepossible
aprèsl’arrêtdelaCoursuprêmedansl’affairedesblocsLEGO?
Jean-ArpadFrançais………………………………………………………………………………….1
Quandlesorts’acharnesurlaveuve(Clicquot)etl’orphelin(e)
(Barbie)oulaprotectiondesmarquesdecommercecélèbresau
CanadaaprèslesarrêtsMatteletVeuveClicquotPonsardin
delaCoursuprêmeduCanada
BarryGamache………………………………………………………………………………………..35
RecentDevelopmentsinCopyrightLawandtheInternet
DavidR.Collier…………………………………………………………………………………………105
L’AgneaudeCharlevoix,uneespèceenvoiedecertification
Marie-JoséeLapointe………………………………………………………………………………123
Développementsrécentsenmatièredebrevets
BobH.SotiriadisetFranceLessard……………………………………………………………139
Jurisprudencerécenteenmatièredefranchise
Paul-AndréMathieu…………………………………………………………………………………161
Leromand’anticipationdelagestioncollectiverécente
Jean-ArpadFrançais……………………………………………………………………………….221
2007Volume281ISBN978-2-89635-053-8
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Règlementdesdifférends.ca:oùensommes-nouscinqansaprèslamsieenœuvre
delaPolitiqueACEI?
GenevièveBergeron………………………………………………………………………………….1
Souslemicroscope:l’emploiexpérimentalenmatièredebrevets
CatherineGeci…………………………………………………………………………………………51
OrdonnancesAntonPiller;l’affaireCelaneseCanadaetdepuis
DanielS.Drapeau……………………………………………………………………………………….75
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
8
ProtectingUsefulArticlesUsingCopyright:MythorReality?
ChristianBolduc…………………………………………………………………………………………101
Lireentreleslignes,oucommentcomprendrelesdécisionsdela
Coursuprêmeenmatièrededroitd’auteur
MadeleineSamson-LamotheetLouisGratton………………………………………………139
L’impactdecertainesdécisionsprovenantdel’autrecôtédelafrontière:
l’analysedesdécisionsMedImmuneetSandisk?
FrançoisPainchaudetNadiaPerri……………………………………………………171
IntellectualPropertyinFinancing&BankruptcyTransactions:
WhereWeAre?
Kiriakoula
Kattzikitiakos………………………………………………………………….201
2008Volume297ISBN978-2-89635-165-7
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Employeurouemployé:àquiattribuerlapaternitédel’invention
enl’absencedetestd’ADN?
JulieDesrosiersetSilviuBursanescu…………………………………………………………….1
Normesinternationaleset«pools»debrevets:terrainminéoumined’or?
Jean-NicolasDelageetMarie-ChristineLevasseur…………………………………………33
Développementsrécentsenmatièredebrevets
BobH.SotiriadisetFranceLessard………………………………………………………………69
Évaluationdepropriétésintellectuellesen2008
LineRacette……………………………………………………………………………………………….99
Marques,brevets,droitd’auteur-Quipeutpoursuivre?
HuguesG.Richard…………………………………………………………………………………..133
Marquessoushautesurveillance
ChantalDesjardinsetAnnieCormier…………………………………………………………157
Laprotectiondelapropriétéintellectuelleetdelavieprivéedesutilisateurs
duWeb2.0:quelssontlesrisquesdemettreducontenuenlignesurlessites
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
9
Facebook,YouTubeetWikipedia?
NicolasSapp…………………………………………………………………………………………..187
2009Volume314ISBN978-2-89635-271-5
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Lesartsdelascèneetlanotiond’oeuvredramatique
GeorgesAzzaria…………………………………………………………………………………………1
Marquesdecommerceettoponymie
SimonLemay…………………………………………………………………………………………….27
Développementsrécentsenmatièredebrevets-lesconséquencesdeSanofi
Louis-PierreGravelleetFranceLessard………………………………………………………..
67
L’enregistrementdemarquedecommerce,unoutilimportantd’attaqueet
dedéfense…ànepasperdreenraisond’unrevampingoud’unemiseàjour
delaprésentationdelamarqueprotégée
BarryGamache………………………………………………………………………………………….95
PerformingMaintenanceontheDefinitionofService:
ALookattheStateofJurisprudenceandBeyond
CindyBélanger………………………………………………………………………………………….343
Ledroitàl’imageetàlavieprivéeàl’èredesnouvellestechnologies
GenevièveGrenieretNicolasSapp……………………………………………………………..377
ArbitrationofPatentInfringementandValidityIssuesWorldwide
BarryLeon,M.A.Smith,M.Cousté,T.Hield,R.Jarvis,M.Kochupillai,
J.C.Rasser,M.Sakamoto,A.ShaughnessyetJ.Branch……………………………….409
Développementsrécentsenmatièredebrevets-InteractionaveclaLoisur
laconcurrence;déterminationdel’invention;laprédictionvalable
JudithRobinsonetBrianJohnCapogrosso…………………………………………………..441
Recoursextraordinairesenmatièredepropriétéintellectuelle:
lesordonnancesd’injonctiondetypeAntonPiller,MarevaetNorwich
MathieuPiché-MessieretMarie-AudePigeon……………………………………………….465
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
10
2010Volume328ISBN978-2-89635-399-6
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
L’arbitrages’impose-t-il?
Lavalorisationprogressivedel’arbitragepourrésoudreleslitigesentre
lesartistesetlesproducteursoulesdiffuseursdepuisl’arrêtDesputeaux
DanielPayette…………………………………………………………………………………………….1
Lesdroitsdesartistes-interprètesetdesproducteursd’enregistrements
sonores:fondementsetprincipesgénérauxdegestioncollective
ÉricLefebvre…………………………………………………………………………………………..25
Lesmarquesdecommerceenlanguesoucaractèresétrangers
auCanada,àenperdresonlatin!
Marie-JoséeLapointeetJohanneAuger………………………………………………………107
Lesdéclarationsquireviennentvoushanter:lorsquelaprudence
estdemise
ÉmilieDubreuil………………………………………………………………………………………….155
Fraude,faussesdéclarationsetautresvicesenmatière
demarquesdecommerce
CatherineBergeron……………………………………………………………………………………195
L’externalisationdemasse(«crowdsourcing»)etsesincidences
enpropriétéintellectuelle
MarcelNaud……………………………………………………………………………………………..229
DeGutenbertàTwitter:supportsdifférents,mêmecombat-
Ladiffamationetlesmédiassociaux
FrédéricLetendre………………………………………………………………………………………281
2011Volume342ISBN978-2-89635-597-6
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Médiationenpropriétéintellectuelle-Quelquechose
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
11
denouveaumaisquiafaitsespreuvesailleurs
HuguesG.Richard……………………………………………………………………………………..1
L’innovationouverte:tirerprofitd’unpartenariatsans
perdresesdroits
NicolasSappetVincentBergeron………………………………………………………………..23
Unchef-d’oeuvreamariusqueadmare:retoursurlerécent
arrêtMasterpiecedelaCoursuprêmeduCanada
BarryGamache………………………………………………………………………………………….63
Procédurederadiationdesenregistrementsdemarques
ChantalDesjardins…………………………………………………………………………………….123
LeréférencementpayantsurInternet:peut-onentouteimpunité
acheterlamarqued’autruicommemotclé?
ChloéLatulipe…………………………………………………………………………………………..149
Sanofi-Synthelaboc.Apotex:unchangement«nonévident»
audroitdesbrevets
HilalElAyoubi…………………………………………………………………………………………..181
LesoffresderèglementenlitigedevantlaCourfédérale
DanielS.Drapeau……………………………………………………………………………………..205
2012Volume357ISBN978-2-89635-856-4
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Recoursendépréciationdel’achalandagefondésurl’article22dela
Loisurlesmarquesdecommerce:quellessontlesconséquencesde
l’arrêtVeuveClicquot?
AlexandreAjami…………………………………………………………………………………………1
Lesconditionsimplicitesducontratdefranchise:au-delàduréel
oudelalettreducontrat
Paul-AndréMathieu……………………………………………………………………………………53
Développementsrécentsencommercialisationtrompeuse:
décisionsmarquantesde2009à2012
AlexandraSteele………………………………………………………………………………………..87
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
12
Protectiondesjeuxvidéo:lapropriétéintellectuelleenmodemultijoueur
Louis-PierreGravelleetJean-FrançoisJournault…………………………………………..149
Au21esiècle,leridiculepeut-iltuer?
FrançoisDemers……………………………………………………………………………………….181
‘TeachinganOldLawNewTricks’:TheEvolutionoftheConcept
ofTrade-markUseontheInternetandinSocialMedia
XavierBeauchamp-Tremblay……………………………………………………………………..201
A‘Rose’ByAnyOtherName?TheUseofaSurnameasa
Trade-markorTradeName
GregMoore…………………………………………………………………………………………….229
2013Volume375ISBN978-2-89635-758-1
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
LongTimeComing:CopyrightReversionaryInterestsinCanada
BobTarantino……………………………………………………………………………………………1
Lesdéboiresdesmesurestechniquesdeprotectiondansl’industrie
dudivertissementouledroitvslatechnologie:uncombatperdud’avance!
NicolasSappetJean-SébastienRodriguez-Paquette……………………………………..29
PharmaceuticalPatents–UsefulorNot?TheEvolutionoftheDoctrine
ofthePromise
HélèneD’Iorio………………………………………………………………………………………….69
Dessinsindustriels:quoideneuf?
DanielS.Drapeau…………………………………………………………………………………….87
Ladiffamationenligne:cequ’ilnefautpasmettresurunblogue
BarryGamache……………………………………………………………………………………….117
Révisiondelajurisprudencemarquanterelativeauxnomsdedomaine.ca
àlasuitedesmodificationsapportéesàlaPolitiquederèglement
desdifférends
GenevièveBergeron………………………………………………………………………………..225
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
13
2014Volume389ISBN978-2-89635-958-5
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………..VII
Développementsrécentsencommercialisationtrompeuse:
décisionsmarquantesde2013et2014
BobH.Sotiriadis………………………………………………………………………………………….1
Lesrecoursdouaniers–LeprojetdeloiC-8:lafinde
«Canadasansfrontières»enpropriétéintellectuelle
AlainY.DussaultetBardiaAfzali………………………………………………………………….37
PassezGOetfaitesvaloirvosdroitsd’auteur!–L’impactpotentiel
del’arrêtRobinsonsurlaprotectiondesjeuxdesociétéauCanada
VincentBergeronetJean-SébastienRodriguez-Paquette……………………………….77
Lesdroitspatrimoniauxdescréateursd’oeuvres–
decertainsdéveloppementsrécents
MistraleGoudreau…………………………………………………………………………………….121
Miseàjourendroitd’auteursurleslogicielsàlalumièredesrécents
débatsaméricains(nommémentl’affaireOraclec.Google)
eteuropéenssurl’interopérabilité
XavierBeauchamp-Tremblay……………………………………………………………………..153
RestrictiveCovenantsinEmploymentContracts:What’sNew?
FrancisP.Donovan…………………………………………………………………………………..193
Lesordonnanced’injonctiondetypeAntonPiller,MarevaetNorwich
MathieuPiché-MessieretAmélieT.Gouin…………………………………………………..229
2015Volume406ISBN978-2-89730-100-2
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………….VII
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
14
Géolocalisationetapplicationsmobiles:moded’emploipourune
géolocalisationéloignéedesproblèmesjuridiques!
VincentBergeronetThomasGagnon-vanLeeuwen…………………………………………1
L’expertiseenpropriétéintellectuelledevantlenouveau
Codedeprocédurecivile
AlexandraSteele………………………………………………………………………………………..51
Uncrescendod’offresmusicalesenlignepourunmorendodudroit
d’auteur?–Unportraitactueldel’industriemusicaleetdel’étatdudroit
MartinLavallée………………………………………………………………………………..145
Lettreàunecollègue:lesdommagesstatutairesetlesdommages
tarifésparlaCouràlarescoussedevotrecliente
DanielS.Drapeau……………………………..……………………………………………..185
Décisionsintéressantessinonmarquantesdel’année«scolaire»
2014-2015enmarquesdecommerce
CindyBélangeretCarolineJonnaert………….…………………………………………….273
L’arrêtBestBuydelaCourd’appelduQuébec:l’aboutissement
d’unehistoirehouleuse?
SarahP.LavoieetChloéLatulippe………………………………………………………..335
Lesoutilsàlaportéeduplaideurpourunmeilleuraccèsàla
justiceenmatièredepropriétéintellectuelle
Jean-SébastienBrière…………………..……………………………………………………..369
2016Volume421ISBN978-2-89730-192-7
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………….VII
Lesmarquesdecommercedescriptives
SimonLemay…………………………..………………………………………………………….1
Ladéterminationdelaredevanceraisonnableendroitdesbrevets:
enseignementsutilesdelajurisprudenceaméricainerécente
JoanieLapalme/SarahP.Lavoie………………..………….…….…..…….…………47
Lanotiond’emploienmarquedecommerce
ChantalDesjardins…………………………………………..……………………………..93
Lapropriétéintellectuelleàlarescoussedesapplicationsmobiles
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
15
Louis-PierreGravelle……………………………………..……………………………….145
L’emploidemarquesetdenomscommerciauxàlalumièredesrègles
déontologiquesquirégissentlesprofessionnels
Paul-AndréMathieu………………………………………..……………………………..171
Jecrée,tucrées,nouscréons–L’œuvredecollaboration,une
questiondefaitoud’intention?
JohanneDaniel…………………..………………………..………………………………235
ANewLegalCultureandtheImplicationsforIntellectualPropertyPractice
GregMoore……………….………………………………..………………………………271
2017Volume437ISBN978-2-89730-208-5
Présentation
Direction…………………………………………………………………………………………………….VII
Grandeuretmisèredesmarquesofficielles
AlexandreAjami……………………..……………………………………………………………1
Chartedelalanguefrançaiseetaffichagepublic:lesort
desmarquesdecommerceetdesnomscommerciaux
LaraDaniel…………………………………………………………………….………….57
QuantifyingDamagesandProfits:RecentTrendsinPatentDisputes
JustinFreedin…………………………………………………………………………….95
Évolutiondescritèresdebrevetabilitéetdevaliditéde2015à2017:find’une
décenniemarquéeparlemultiplicationdesinterprétations,etautressujets
JulieGauvreau………………………………………………………………….……….129
Introductionaublockchainpourlesavocatsenpropriétéintellectuelle
ErikaBergeron-DroletetBrianJohnCapogrosso………………………….….……..193
«Isthisthereallife,isthisjustfantasy?»-L’apportdelapropriétéintellectuelle
dansledéveloppementdelaréalitéaugmentéeetdelaréalitévirtuelle
VincentBergeronetGabrielSt-Laurent………….……………………….….……..227
******************
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
16
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.cainfo@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-VictoriaBlocE-8eétageMontréal(Québec)CanadaH2Z2B7Tél.:+1514987-6242Télec.:+1514845-7874
QUÉBEC2875,boulevardLaurierÉdificeLeDelta3–Bureau700Québec(Québec)CanadaG1V2M2Tél.:+1418653-1888Télec.:+1418653-0006
17