Définir un critère d’inventivité pour les brevets : ce n’est pas évident
DÉFINIRUNCRITÈRED’INVENTIVITÉPOURLESBREVETS:
CEN’ESTPASÉVIDENT
ADAMMIZERA*
LEGERROBICRICHARD
,S.E.N.C.R.L.
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
LaCourd’appelfédéraleduCanadaadûévaluerdansuneaffairerécenteleniveau
d’inventiviténécessairepourrendreuneinventionbrevetable.Plusparticulièrement,
dansl’affaireNovopharmLimitedc.Janssen-OrthoInc.(2007CAF217),laCour
devaitexaminerlavaliditéd’unbrevetdansledomainepharmaceutique.Lavalidité
dubrevetétaitattaquépourdifférentesraisons,incluantpourmanqued’activité
inventive,parlapartiedéfenderesseNovopharmaccuséedecontrefaçon.
Unetellequestionestimportantepouruninventeurlorsdel’évaluationdela
stratégiededépôtdansdifférentspayslorsquesoninventionestconsidéréecomme
ayantunniveaud’inventivité«discutable».Uninventeuréviteraitpeut-êtrede
déposerunedemandedebrevetpourunetelleinventiondansdesjuridictionsoùle
niveaud’inventivitérequispourobtenirunbrevetestélevé.
Laquestionenlitigedanslaprésenteaffaireserapportaitsurl’évaluationde
l’inventivitéd’uneutilisationd’unesubdivision(appeléeénantiomère)demolécule
chimique,lamoléculedebaseétantdéjàconnuedansl’artantérieur.Novopharm
avaitplaidéqu’untelénantiomèreestévidentlorsquelamoléculedebaseest
connueetquedestechniquesconnuespouventêtreutiliséespourextrairela
subdivisiondelamoléculeconnue.
LejugeHughesenpremièreinstanceamaintenulavaliditédelarevendicationen
soumettantquel’utilisationdel’énantiomèreétaitnon-évidenteparrapportàcequi
étaitconnudelamoléculedebase.Enfaisantunerevuedejurisprudence
canadienne,américaineetanglaise,lejugeHughesavaitproduitunelistede
facteursàconsidérerpourévaluerl’inventivitéd’unbrevet.Novopharmavaitportéen
appelnotammentl’utilisationdecettelistedefacteurspourl’évaluationdelanon-
évidencedel’invention.
CIPS,2007.
*DeLEGERROBICRICHARD,
S.E.N.C.R.L..uncabinetmultidiscipliaired’avocatsetd’agentsde
brevetsetdemarquesdecommerce.PubliédansleBulletinÉté2007(vol.11no3)ducabinet.
Publication068.083.
2
LaCourd’appelaentamésonanalysesurlaquestiondelanon-évidenceen
réitérantqueleseultestacceptéauCanadavientdel’affaireBeloitCanadaLtd.et
al.v.ValmetOY:
[Est-cequ’untechnicienversédansledomaine]aurait,etce,àlalumièrede
l©étatdelatechniqueetdesconnaissancesgénéralesordinaires,étéamené
directementetsansdifficultéàlasolutionenseignéeparlebrevet.
LaCoursoulignequecetestdeBeloitdoitêtrefactuel,fonctionneletguidéparune
preuved’expertsurleniveaud’habiletéetdeconnaissancesdelapersonne
possédantunecompétenceordinairedansledomainedel’invention.Lacrédibilitéet
lafiabilitédecettepreuved’expertdoiventêtreévaluées.
Cependant,laCourmentionnequ’iln’existepasdequestionunique,nidesériede
questionsuniquesquipeutêtreutiliséepourévaluerl’inventivitéd’uneinventionet
quipourraits’appliqueràtouteslessituations.Parconséquent,laCourarefusé
d’utiliserlalistedefacteursduJugeHughespourremplacerletestdéjàétablidans
l’affaireBeloit.
Toutefois,laCourd’appeltrouvequelesfacteursdujugeHughesreprésentent
néanmoinsunoutilutiled’évaluationdel’inventivitéquidoitêtreeffectuéelorsde
l’analysefactuelledutestplusgénéraldeBeloit.LaCourprésentealorsunesériede
facteursreprésentantuneversionéditéedelalistedujugeHughesetincluantles
élémentssuivants:
Facteursprincipaux
1.L’invention.
2.LapersonnedecompétenceordinairementionnéedansletestdeBeloit.
3.Leniveaudeconnaissancedelapersonnedecompétenceordinairedansle
domainedel’invention.
4.Leclimatentourantledomainedel’inventionàladatedel’invention.
5.Lesmotivationsquiexistaientaumomentdel’inventionpourrésoudreun
problèmeconnu.
6.Laquantitédetempsetd’effortrequispourcréerl’invention.
Facteurssecondaires
7.Lesuccèscommercial.
8.Desprixméritoiresaccordésàl’invention.
LaCouraensuiteconsidérécesfacteursetautrespointssoulevésparlapartie
appelantepourrejeterfinalementl’appel.
Parconséquent,uninventeuramaintenantunelistedefacteurspermettantde
mieuxévaluerl’inventivitéd’unbrevet.Cependant,malgrél’existencedecetteliste,
3
détermineraveccertitudel’inventivitéd’uneinventionauCanadademeureencoreun
exercicequiestloind’êtreévident…
4
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommercevouédepuis1892à
laprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledanstouslesdomaines:brevets,dessins
industrielsetmodèlesutilitaires;marquesdecommerce,marquesdecertificationetappellations
d’origine;droitsd’auteur,propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;
informatique,logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentionsvégétales;
secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchisesettransfertsdetechnologies;
commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,
litigeetarbitrage;vérificationdiligenteetaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentand
trademarkagentsdedicatedsince1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectual
property:patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksandindications
oforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,neighbouringrights;computer,
softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,
know-how,competitionandanti-trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,
distributionandbusinesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELAPLANÈTE
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOURIDEASTOTHE
WORLD