Décision importante en matière de brevetabilité du vivant
1
DÉCISIONIMPORTANTEENMATIÈREDEBREVETABILITÉDUVIVANT
ZhenWong*
LEGERROBICRICHARD
,S.E.N.C.R.L.
Avocats,agentsdebrevetsetdemarques
CentreCDPCapital
1001,Square-Victoria–BlocE–8
eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.(514)9876242-Fax(514)8457874
info@robic.com–www.robic.ca
Lasectiond’appeldelaCourfédéraleduCanada,dansunedécision
importante(quoiquedivisée)renduele3août2000(PresidentandFellowsof
HarvardCollegev.Canada(CommissionnerofPatents),rapportéeà[2000]
F.C.J.1213),décidaitqu’unmammifèretransgéniquenon-humain,ci-après
appelé«oncosouris»,seclassesousladéfinitionduterme«invention»tel
quedéfinidansl’article2delaLoisurlesbrevets(L.R.C.1985,ch.P-4)du
Canada.Danscecas,HarvardCollegetentaitdepuisplusdequinzeannées
d’obtenirunbrevetsurcetteoncosouris,laquelleadéjàétébrevetéeaux
États-UnisetenEurope.
Devantlesinstancesinférieures,l’oncosourisavaitétéjugéenon-brevetable.
LeCommissairedesBrevetsavaitinterprétédefaçonrestrictiveleterme
«invention»àl’article2delaLoisurlesbrevets,pourconclurequelestermes
«fabrication»et«compositiondematière»seréfèrentrespectivementà
quelquechosequiestfabriquésouslepleincontrôledel’inventeuretquiest
reproduitdefaçonidentique.Selonl’opiniondecedernieretcelledela
Commissiond’appeldesbrevets,cescritèresneseretrouvaientpasdans
cetteinvention.
Danslebutd’êtrejugéebrevetable,uneinventionsedoitderemplirles
conditionsdebrevetabilitésuivantesc’estàdirenouveauté,utilitéetnon-
évidence.Danslecasdel’oncosouris,lesinstancesadministrativesavaient
jugéquelestroisconditionsavaientétéremplies:l’oncosourisétaitnouvelle
puisqu’ellen’existaitpasdanslanature,elleétaitutiledeparsesimplications
pourlarecherchesurlecanceretelleétaitissued’uneactivitéinventivecar
ilyavaiteuinterventionhumainepoursaproduction.Laquestionétait
toutefoisdedéterminersil’oncosourisétaitcouverteparladéfinitiondu
terme«invention».