La protection des icones et interfaces par dessin industriel
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
LAPROTECTIONDESICONESETINTERFACESPARDESSININDUSTRIEL
DOMINIQUENOLET*
ROBIC,
SENCRL
A
VOCATS,AGENTSDEBREVETSETDEMARQUESDECOMMERCE
LesrécentesbataillesjudiciairesimpliquantApple,Google,Microsoft,Samsunget
autresgrandsjoueursdel’industrieontmenéàdevéritables«guerresdesbrevets».
LedernierconflitopposantAppleetSamsungauxÉtats-Unisatoutefoisredirigéles
projecteurs,auparavantbraquéssurlesbrevets,verssoncousinplusméconnu:le
dessinindustriel.
Puisquel’objetdececonflitétaitcettefoisliéàl’apparencedestéléphones
intelligents(leurpourtourarrondi)plutôtqu’àl’unedeleursfonctionnalités,la
protectionpardessinindustrielfutalorsmiseàl’avant-plan.
Alorsqu’unbrevetviseàprotégerl’aspectfonctionneld’unobjet,ledessinindustriel
protègequantàluisonaspectvisuel,ouornemental.Lorsdelacommercialisation
d’uneapplicationlogicielle,l’aspectvisueldel’applicationapresqueautant
d’importancequesesfonctionnalités.Eneffet,l’aspectvisueld’unlogiciel(le«look
andfeel»)permetnonseulementdeséduirel’utilisateur,maiscontribueaussiàla
miseenplaced’unecertaineloyautédel’utilisateurvis-à-vislesversions
subséquentesdulogiciel.
L’exempleclassiquedudessinindustrieldansledomainedestechnologiesde
l’informationestsansdouteceluiprotégeantl’aspectvisueldelapaged’accueilde
Google(dessinindustrielUSno.D599,372),reconnaissableparsonaspectdénudé
etcomprenantsimplementunebarrederechercheainsiquelesdeuxfameux
boutons«Search»et«I’mFeelingLucky».
C’estl’entrepriseXeroxquifutd’ailleurslapremièreàobtenirl’enregistrementd’un
dessinindustrielpourl’aspectvisueld’unlogiciel.Enmai1988,Xeroxs’estvue
délivrerdesdessinsindustrielspourplusieursicones,incluantnotammentledessin
industrielUSno.D295,632)représentantunecorbeille(«wastebasket»).Chaque
grandeentreprisedecedomaine,incluantAppleetMicrosoft,possèdeundessin
industrielpoursaproprecorbeille.Cesgrandesentreprisesdétiennentd’ailleursplus
©CIPS,2013.*DeROBIC,S.E.N.C.R.L.,uncabinetmultidisciplinaired’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarques
decommerce.PubliédansleBulletinHiver2013(vol.16no4)ducabinet.Publication068.159F.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
2
d’unecentainededessinsindustrielsenregistrés,relatifsàdesboutons,icones,
menusetinterfaces.
Ilestpossibled’obteniruneprotectionpouruneiconeouuneinterfaceenautantque
certainscritèressoientrencontrés.Toutd’abord,l’iconedoitêtrenouvelleet
suffisammentdistinctedetoutautreicone.Elledoitégalementêtreornementaleou
esthétique,etdoncnepasseulementprésenterunaspectfonctionnel.Enfin,elledoit
aussiêtreinclusedansunobjetdemanufacture(«articleofmanufacture»).Ce
derniercritèrepeutfacilementêtrerencontré,parexemple,enaffichantl’iconesurun
écrand’ordinateurdanslademanded’enregistrementdudessin.
L’enregistrementdedessinsindustrielspourlesiconesetinterfacesd’unlogicielpeut
s’avérerunboncomplémentàuneprotectionparbrevetet/ouparmarquede
commerce.Uneprotectionpardessinindustrielpermeteneffetd’empêcherune
tiercepartiedefabriquer,devendreoud’offrirunitem,jusqu’àdixansauCanadaet
pendantquatorzeansauxÉtats-Unis.Celadiffèredanslecasd’unemarquede
commerce,pourlaquelleondoitdémontrerquelamarquedecommerced’untiers
présenteunrisquedeconfusionaveclamarqueprotégéeetquecelle-cipossèdeun
caractèredistinctifinhérent;unetellepreuven’apasàêtrefourniedanslecadre
d’uneprotectionpardessinindustriel.Laprotectionquecelui-cioffrepeutnotamment
empêcheruncompétiteurdecopieroud’imiterlaconfigurationoulemotifd’un
bouton,iconeouinterfacepharefaisantpartied’unepageweboud’unlogiciel.De
plus,nonseulementlesfraisdedépôtetd’enregistrementd’undessinindustrielsont
trèsabordables,maislapréparationdelademandeestaussiplutôtsimple.Deplus,
lesdélaismenantàl’enregistrementdudessinindustrielsontrelativementrapides
comparativementàceuxliésàl’octroid’unbrevet.
Malgrélesavantagesqueprocurel’enregistrementdedessinsindustrielsetla
simplicitédesdémarchesquiysontliées,laplupartdesentreprisesœuvrantdansle
développementlogicielsontgénéralementpeuinterpelléesparlaprotectionrésultant
deleurobtention.Pourtant,l’ajoutdedessinsindustrielsàsonportefeuilled’actifsen
propriétéintellectuellepeutpermettreàuneentreprisedemieuxprotégersesactifs
intangibles,autrementdifficilementprotégeablesparbrevetouparmarquede
commerce.
Lesentreprisesœuvrantdansledomainedestechnologiesdel’informationetdes
télécommunicationsontdonctoutintérêtàdonnersachanceaucomplémentpeu
coûteux,rapideetsimpleàobtenirqueconstitueledessinindustriel.
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
3
ROBIC,ungrouped’avocatsetd’agentsdebrevetsetdemarquesdecommerce
vouédepuis1892àlaprotectionetàlavalorisationdelapropriétéintellectuelledans
touslesdomaines:brevets,dessinsindustrielsetmodèlesutilitaires;marquesde
commerce,marquesdecertificationetappellationsd’origine;droitsd’auteur,
propriétélittéraireetartistique,droitsvoisinsetdel’artisteinterprète;informatique,
logicielsetcircuitsintégrés;biotechnologies,pharmaceutiquesetobtentions
végétales;secretsdecommerce,know-howetconcurrence;licences,franchiseset
transfertsdetechnologies;commerceélectronique,distributionetdroitdesaffaires;
marquage,publicitéetétiquetage;poursuite,litigeetarbitrage;vérificationdiligente
etaudit.ROBIC,agroupoflawyersandofpatentandtrademarkagentsdedicated
since1892totheprotectionandthevalorizationofallfieldsofintellectualproperty:
patents,industrialdesignsandutilitypatents;trademarks,certificationmarksand
indicationsoforigin;copyrightandentertainmentlaw,artistsandperformers,
neighbouringrights;computer,softwareandintegratedcircuits;biotechnologies,
pharmaceuticalsandplantbreeders;tradesecrets,know-how,competitionandanti-
trust;licensing,franchisingandtechnologytransfers;e-commerce,distributionand
businesslaw;marketing,publicityandlabelling;prosecutionlitigationandarbitration;
duediligence.
COPYRIGHTER
IDEASLIVEHERE
ILATOUTDEMÊMEFALLUL’INVENTER!
LAMAÎTRISEDESINTANGIBLES
LEGERROBICRICHARD
NOSFENÊTRESGRANDESOUVERTESSURLEMONDEDESAFFAIRES
PATENTER
R
ROBIC
ROBIC+DROIT+AFFAIRES+SCIENCES+ARTS
ROBIC++++
ROBIC+LAW+BUSINESS+SCIENCE+ART
THETRADEMARKERGROUP
TRADEMARKER
VOSIDÉESÀLAPORTÉEDUMONDE,DESAFFAIRESÀLAGRANDEURDELA
PLANÈTE
ROBIC,S.E.N.C.R.L.www.robic.ca
info@robic.com
MONTRÉAL1001,Square-Victoria-BlocE-8eétage
Montréal(Québec)CanadaH2Z2B7
Tél.:+1514987-6242Téléc.:+1514845-7874QUÉBEC2828,boulevardLaurier,Tour1,bureau925
Québec(Québec)CanadaG1V0B9
Tél.:+1418653-1888Téléc.:+1418653-0006
4
YOURBUSINESSISTHEWORLDOFIDEAS;OURBUSINESSBRINGSYOUR
IDEASTOTHEWORLD
MarquesdecommercedeROBIC,
SENCRL(«ROBIC»)